Hönkürmək, dərin bir kədər, həsrət və ya ağrıdan qaynaqlanan, səssiz ağlamanın səs-küylü bir ifadəsidir. Sadəcə ağlamaq deyil, hönkürmək daha intensiv, daha fiziki, daha ifadəlidir. Ağlamağın ritmik, hıçqırıqlarla qarışan və bədənin bütün varlığı ilə təzahür etdiyi bir formasıdır. Hönkürmək zamanı nəfəs almaq çətinləşir, sinə sıxılır, hıçqırıqlar arasında səslər boğulur, gözlər yaşla dolur. Bu, yalnız səs deyil, bədənin kədəri, acısını, ümidsizliyini ifadə etmək üçün istifadə etdiyi bir dildir.
Hönkürməyin səsi, ağlamanın sadəcə "ah" və ya "uu" səslərindən fərqli olaraq, daha dərin, daha titrəyən və duyğu ilə yüklüdür. Bu səslər, iç dünyanın fırtınalı dənizinin səthə çıxan dalğaları kimidir. Hönkürmək, kədərli bir musiqinin nəğməsidir, sözlə ifadə olunmayan bir faciənin ifadəsidir. Hıçqırıqlar, kədərin qopub gələn dalğaları kimi, duyğuları tənzimləməyə çalışan bir bədənin qəzəbi və çarəsizliyini göstərir.
Hönkürməyin təsviri, ədəbiyyatda və incəsənətdə kədərin dərinliyini, acını və ümidsizliyi güclü şəkildə ifadə etmək üçün geniş istifadə olunur. Bir obrazın hönkür-hönkür ağlaması, oxucunun və ya tamaşaçının onunla əlaqə qurmasına, onun daxili dünyasına şahid olmasına imkan verir. Bu, yalnız kədər deyil, həm də insan ruhunun qüdrətini və həyatın bütün çətinliklərinə baxmayaraq davamlılığını göstərir.
Onlar – hər iki qardaş dizlərini yerə çırpıb, bu mənzərənin qarşısında səs dolusu hönkür-hönkür ağladılar. Bu cümlədə "hönkür-hönkür ağladılar" ifadəsi, qardaşların kədərinin dərinliyini və çarəsizliyini güclü bir şəkildə qabardır. Bu, sadəcə ağlamaq deyil, ruhdan düşmə, ümidsizliyə qərq olma halıdır. Dizlərinin yerə çırpılması isə, onların ruhi əzablarının fiziki ifadəsidir.