Humanitar (lat. humanitas – bəşəriyyət) sifəti, əsasən insanı, onun fəaliyyətini, mənəvi aləmini, sosial əlaqələrini və mədəniyyətini öyrənən elmləri və fəaliyyət sahələrini ifadə edir. Terminin kökü olan "humanitas" sözü qədim Roma dövründə "insaniyyət", "mədəniyyətlilik", "incəlik", "ədəblilik" kimi mənaları ehtiva edirdi. Bu, humanitar elmlərin insanın yalnız sosial həyatını deyil, həm də onun estetik, etik və mənəvi keyfiyyətlərini araşdırdığını göstərir.
Humanitar elmlər, təbiət elmlərindən fərqli olaraq, kəmiyyət ölçmələrinə və obyektiv müşahidələrə əsaslanmaqdan daha çox, keyfiyyət təhlilinə, təfsirə və kontekstə əsaslanır. Bununla belə, humanitar tədqiqatlar da riyazi modellər və statistik analizdən istifadə edə bilər. Məsələn, tarixçilər əhali sayının dəyişməsini öyrənmək üçün statistik məlumatlardan istifadə edə bilərlər, lakin əsas diqqət hadisələrin səbəb və nəticələrini, mədəni təsirlərini və insan təcrübəsini anlamağa yönəlir.
Tarix, iqtisadiyyat, filologiya (dilçilik ədəbiyyatşünaslıq daxil olmaqla), sosiologiya, antropologiya, fəlsəfə, ədəbiyyat, incəsənət tarixi, musiqişünaslıq və s. humanitar elmlərə aiddir. Bu sahələr insan davranışlarını, ictimai qurumları, mədəni dəyərləri, əxlaqi prinsipləri və insan təfəkkürünün müxtəlif formalarını öyrənir. Humanitar elmlərin əhəmiyyəti insanı daha yaxşı başa düşmək, keçmiş təcrübələrdən dərs çıxarmaq, cəmiyyətin problemlərini həll etmək və gələcəyi qurmaq üçün zəruri olan bilikləri və bacarıqları inkişaf etdirməkdədir.
Beləliklə, "humanitar" sadəcə "insanla bağlı" deyil, həm də insanın mənəvi, intellektual və mədəni tərəflərini dərinliklə araşdıran, tədqiq obyektinin mürəkkəbliyini və çoxcəhətliyini nəzərə alan elmi və intellektual yanaşmanı ifadə edir.