Xaxam (ivritcədən: חכם - xaxam, "müdrik", "ağıllı" mənasında) Yəhudi icmasının ruhani lideri və din xadimidir. Sadəcə baş kahin kimi təsəvvür edilməməlidir, çünki xaxamın vəzifələri çox geniş və mürəkkəbdir.
Xaxam, Talmudu və Halaxanı (Yəhudi dini qanunları) dərindən bilən, dini məsələlərdə yüksək səviyyəli bilik və təcrübəyə malik olan bir şəxsdir. O, icmanın dini həyatını idarə edir, dini ayinlər aparır, dini məsələlərdə icma üzvlərinə rəhbərlik edir, dini təlimlər verir və əxlaqi-mənəvi məsələlərdə onlara yol göstərir.
Xaxamın rolu tarix boyu dəyişib, lakin əsas funksiyası həmişə icmanın dini və mənəvi həyatını qorumaq olub. Bəzi icma və tarixi dövrlərdə xaxamlar həm də ictimai lider, hüquqşünas və hətta siyasi təsirə malik şəxslər olublar. Onların səlahiyyətləri icmanın ölçüsündən və təşkilatlanmasından asılı olaraq dəyişə bilər.
Ə. Nəzminin "Sən indi bu gün Gəncədə bir adlı xaxamsan!" ifadəsi isə ironik və ya metaforik bir məna daşıyır. Bu, şəxsin Gəncədəki icma daxilində özünü müəyyən bir mövqedə, hətta hörmətli və təsirli bir şəxs kimi təqdim etməsini ifadə edir, ancaq bu, mütləq dini liderlik mənasını kəsb etmir. Məsələn, şəxs öz sahəsində (məsələn, intellektual fəaliyyətdə) müdrik və lider rolunu oynaya bilər.