Xalçaşünas sözü, özündə həm "xalça" (Azərbaycan dilində əl ilə toxunmuş bir növ döşəmə örtüyü) həm də fars mənşəli "şünas" (bilən, tanıyıcı, mütəxəssis) komponentlərini birləşdirərək, xalçaçılıq sahəsində dərin biliyə və bacarığa malik olan şəxsi ifadə edir. Yəni, sadəcə xalça toxumağı bacaran bir insan deyil, həm toxunma texnikaları, həm xalçaların tarixi və coğrafi yayılması, həm də bədii-estetik dəyərləri barədə geniş bilik və təcrübəyə sahib olan mütəxəssis deməkdir.
Bir xalçaşünas, müxtəlif xalça növlərini (məsələn, Qazax, Şirvan, Gəncə, Təbriz xalçaları və s.) fərqləndirə, onların toxunma üsullarını, istifadə olunan materialları, naxış və ornamentlərinin mənasını təhlil edə bilir. O, həmçinin xalçaların tarixi, sosial və mədəni kontekstini araşdırır, onların istehsal prosesini, ticarətini və qorunmasını öyrənir. Bəzi xalçaşünaslar antik xalçaların qiymətləndirilməsi və autentifikasiyası ilə məşğul olurlar.
Xalçaşünaslığın əhəmiyyəti xalçaçılığın bir sənət və milli irsi kimi qorunması və təbliğində özünü göstərir. Onlar xalçaların tədqiqi, sənədləşdirilməsi, restavrasiyası və kolleksiyaların yaradılması üçün əvəzsiz rola malikdirlər. Xalçaşünaslar muzey işçiləri, tədqiqatçılar, ekspert qiymətləndiricilər, həmçinin xalçaçılıq sahəsində təhsil verən müəllimlər ola bilərlər.
Qısacası, xalçaşünas sadəcə bir peşə adı deyil, xalça sənətinə dərin hörmət və məhəbbətin nəticəsidir. Bu, zəngin bir tarixə və unikal estetikaya malik olan Azərbaycan xalçalarının qiymətinin düşünülməsi, qorunması və gələcək nəsillərə çatdırılması üçün vacib bir sahədir.