Xatırlanmaq sözü, bir varlığın, hadisənin və ya fikrin şüurunuzda yenidən canlanması, yada düşməsi mənasını verir. Sadəcə "yada salınmaq"dan daha geniş bir mənaya malikdir. Xatırlanmaq, passiv bir proses olaraq, öz-özünə baş verə bilər; bir əşyanın, qoxunun, səsin və ya anının qəfil sizi keçmişə aparması kimi. Lakin, aktiv bir proses olaraq da baş verə bilər; məsələn, kimsənin sizi məqsədli şəkildə xatırlaması, sizin haqqınızda danışması, sizi anması kimi.
Xatırlanmaq, keçmişlə əlaqəni qorumaq, tarixi və təcrübələri qoruyub saxlamaq baxımından olduqca əhəmiyyətlidir. Bir şəxsin xatırlanması, onun varlığının davamını, irsinin yaşamasını təmin edir. Eyni zamanda, bir hadisənin və ya fikrin xatırlanması isə cəmiyyətin, təşkilatın və ya bir mədəniyyətin inkişafına, dəyişikliklərə və gələcək qərarlara təsir göstərə bilər. Bir kəlmə ilə desək, xatırlanmaq, mövcudluğun təsdiqi, varlığın davamıdır.
Sözün müxtəlif kontekstlərdə istifadəsi də onun mənasını zənginləşdirir. Məsələn, "şehidlərimizi xatırlamaq" deyərkən milli bir vətəndaşlıq şüuru və qürur hissi ifadə olunur. "Xoş xatirələrini xatırlamaq" deyərkən isə şəxsi bir duyğu və nostalji ifadə olunur. Həmçinin, "keçmiş səhvlərini xatırlamaq" deyərkən dərs çıxarmaq, özünü inkişaf etdirmək istəyi əks olunur. Beləliklə, "xatırlanmaq" sadəcə yada salınmaq deyil, həm də mənəvi, emosional və intellektual bir əlaqəni ifadə edir.
Nəticə olaraq, "xatırlanmaq" sözü passiv və aktiv mənaları özündə birləşdirən, geniş semantik potensiala malik bir sözdür. O, sadəcə yaddaşın yenidən canlanması deyil, həm də keçmişlə gələcək arasındakı əlaqəni, davamlılığı və əhəmiyyətli bir hissi ifadə edir.