izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xeymə (ər. خيمة‎) sözü Azərbaycan dilində əsasən "çadır" mənasında işlənir. Lüğətlərdə sadəcə "çadır" kimi tərcümə olunsa da, bu sözün köklərində daha zəngin bir məna dünyası gizlənir. Ərəb dilindən gələn "xeymə" sözü, sadəcə bir sığınacaqdan daha çox, həyatın, müvəqqəti olaraq da olsa, bir məkanını, bir məskənini təmsil edir.

Tarixi mənbələrə nəzər salsaq, xeymələr sadəcə səyahət və ya hərbi düşərgələr üçün deyil, həm də müxtəlif mərasimlər, bayramlar və toplantılar üçün də istifadə olunurdu. Böyük xeymələr, hətta bir qəbilənin və ya tayfanın sosial həyatının mərkəzi ola bilərdi. Beləliklə, xeymə, yalnız fiziki bir quruluş deyil, həm də sosial və mədəni bir kontekstin simvolu kimi də çıxış edirdi. Misal olaraq, şeirdə göstərildiyi kimi, "məşriq tərəfində tazə qələnin; Qurulub xeymələr bərqərar oldu" misrasında xeymələr həm qələnin əsgərlərinin məskəni, həm də qələnin möhkəmliyinin, qüvvətinin bir əlaməti kimi təsvir olunur.

Müasir istifadəsində, xeymə termini, əsasən, çadır kimi qəbul olunsa da, onun tarixi və mədəni yükünü nəzərə almaq, sözün mənasını daha yaxşı anlamaq üçün vacibdir. Beləliklə, xeymə sadəcə bir çadır deyil, həm də bir tarix, bir mədəniyyət və bir həyat tərzi daşıyır.

Qeyd etmək lazımdır ki, xeymənin ölçüsü, forması və materialları müxtəlif ola bilərdi. Səhra xeymələri, dağ xeymələri və ya şəhər xeymələri kimi müxtəlif növləri var idi. Bu da xeymə sözünün mənasının kontekstdən asılı olaraq dəyişməsinə səbəb ola bilərdi.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz