Xəcalətlənmək fərdi həyatımızda olduqca vacib rol oynayan, mürəkkəb və çoxcəhətli bir duyğudur. Sadəcə "utanmaq" və ya "sıxılmaq" kimi tərif edilməkdən daha çox mənaya malikdir. Xəcalətlənmək, öz davranışlarımızın, sözlərimizin və ya hərəkətlərimizin ictimai normalara və ya şəxsi dəyərlərimizə uyğun gəlməməsi nəticəsində özümüzü narahat, əsəbi və ya təəccüblü hiss etmək deməkdir.
Bu duyğu, özümüzü başqalarının qarşısında sarsıdıcı, aciz və ya əlverişsiz vəziyyətdə tapdığımızda yaranır. Xəcalətlənmək, daxili bir mühakimə mexanizminin işə düşməsi ilə əlaqədardır. Yəni, özümüzü tənqid edirik, davranışımızdan peşman oluruq və bu peşmançılıq bizi narahat edir. Bu narahatlıq fiziki əlamətlərlə də özünü göstərə bilər: üzün qızarmaqı, ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, əllərin tərləməsi və s.
Xəcalətlənməyin dərəcəsi fərddən fərdə, vəziyyətdən vəziyyətə dəyişir. Bəzi insanlar olduqca həssas olub, kiçik bir səhv belə onlarda güclü xəcalət hissi yarada bilər. Digərləri isə daha tolerant olub, xətalarına daha asanlıqla yanaşırlar. Lakin, xəcalətlənmək duyğusunun tamamilə olmaması da normal deyil. Çünki, bu duyğu özümüzü nəzarətdə saxlamağımıza, sosial normalara riayət etməyimizə və davranışlarımızı təkmilləşdirməyimizə kömək edir.
Qoşqarın üzünü yana çevirməsi, İ.Hüseynovun misalında olduğu kimi, xəcalətlənmənin xarici əlamətlərindən yalnız biridir. Xəcalətlənmək, sözsüz ki, utanmaq və sıxılmaqla əlaqədardır, lakin onlardan daha geniş və mürəkkəb bir duyğudur. O, özünütəhlil, özünü qiymətləndirmə və sosial əlaqələrimizdə həssaslığımızın əlamətidir.