Xəcalətli sifət olaraq, birinin özünü başqasının qarşısında narahat, utanaq və ya günahkar hiss etməsini ifadə edir. Bu narahatlıq, adətən, əvvəllər verilmiş bir sözün yerinə yetirilməməsi, göstərilmiş bir yaxşılığın qarşılığının verilməməsi və ya bir vəzifənin yerinə yetirilməməsindən irəli gəlir.
Daha dəqiq desək, xəcalətli olmaq sadəcə utanc hissi deyil; bu, öz əməllərinin nəticəsindən doğan bir günahkarlıq və ya peşmançılıq hissidir. Xəcalət çəkən insan özünün başqasına qarşı borcunu, və ya mənəvi öhdəliyini yerinə yetirə bilmədiyini dərk edir və bu vəziyyətdən dolayı narahatlıq keçirir. Bu narahatlıq sadəcə sosial bir qınaqdan qorxmaqdan deyil, daha çox öz daxili vicdanına qarşı bir məsuliyyət hissini əks etdirir.
Xəcalət hissi, mədəniyyətdən mədəniyyətə dəyişə bilsə də, əsasında insanın özünün və başqalarının haqqında olan düşüncələrinin, qəbul etdiyi dəyərlərin və özünə qoyduğu standartların təsiri dayanır. Bir insanın xəcalət hissi keçirməsi həm də onun vicdanlılığı, ədalət hissi və məsuliyyətlilik səviyyəsini göstərə bilər. Xəcalət, insanın öz davranışlarını dəyərləndirmə qabiliyyətinin və özünü tənqid etmə bacarığının bir göstəricisidir.
Maraqlı bir məqam odur ki, xəcalət hissi, insanın özünü inkişaf etdirməsinə və gələcəkdə oxşar vəziyyətlərdən qaçınmasına kömək edə bilər. Belə ki, xəcalət hissi, insanı öz səhvlərindən dərs almağa və öz davranışlarını düzəltməyə təhrik edir. Bu baxımdan, xəcalət hissi, mənfi bir duyğu olmasına baxmayaraq, həm də şəxsi inkişaf üçün faydalı bir təcrübə ola bilər.