Xələt (ər. خِلَع) sözü Azərbaycan dilində əsasən "bəxşiş", "hədiyyə" mənalarında işlənir. Lakin sadəcə bir hədiyyədən daha çox, xələt anlayışı verilən əşyanın dəyəri və mərasim xarakterindən irəli gələn əhəmiyyətini vurğulayır. Sadə bir hədiyyədən fərqli olaraq, xələt adətən hörmət, rəğbət, yaxud xüsusi bir münasibət bildirən, məsələn, xidmətə, xeyirxah əmələ, yaxud yüksək vəzifəyə görə verilən qiymətli bir bağışdır.
Tarixi mənbələrə əsasən, xələt anlayışı həm də dəyərli geyimlər, zərgərlik əşyaları, atlar, silahlar və digər qiymətli əşyalar kimi maddi nemətləri əhatə edirdi. Hökmdarlar və zadəganlar tez-tez yaxın ətraflarına, sərkərdələrə, və ya xüsusi xidmətləri olanlara xələtlər bəxş edərək onların əməyini qiymətləndirirdilər. Beləliklə, xələt sadəcə maddi bir hədiyyə deyil, həm də hörmət, ehtiram və minnettarlığın ifadəsi idi.
Koroğlu dastanındakı misal da bunu təsdiqləyir: "Hərə bir cür xələt götürüb Eyvazı pişvaz elədilər". Burada xələt, Eyvaza olan hörməti və sevincini ifadə edən qiymətli hədiyyələr mənasında işlənilir. Hacı Mehdinin "Sənə də bir yaxşı xələt verərəm" sözləri də eyni məqamı vurğulayır – bu, sadəcə pul və ya əşya deyil, əməyə, xidmətə görə verilən dəyərli bir mükafatdır.
Qısacası, "xələt" sözü yalnız "hədiyyə" mənasından daha geniş bir anlayışı əhatə edir. Bu, mərasim xarakterli, dəyərli və xüsusi münasibətlə verilən bir bağışdır ki, bu da onun sadə bir hədiyyədən fərqlənməsini təmin edir.