Xəlfə sözü Azərbaycan dilində əsasən köhnə məişət həyatına aid bir termindir. Ərəb mənşəli olan bu söz (خلف) sadəcə "toy və yas məclislərini idarə edən şəxs" kimi tərif edilməkdən daha çox mənaya malikdir.
Xəlfə, sadəcə mərasimin təşkilatçısı deyil, həm də ənənələrin qorunub saxlanılmasında, məclisin gedişatının düzgün və ənənəvi qaydada tənzimlənməsində mühüm rol oynayan bir şəxs idi. O, məclisin proqramını hazırlayır, qonaqların qəbulu ilə məşğul olur, mərasim ənənələrinə uyğun olaraq müxtəlif vəzifələri yerinə yetirirdi. Belə ki, toy məclislərində gəlinin gətirilməsi, xına gecəsinin təşkili, qonaqların yerləşdirilməsi və s. kimi məsələlərin həllində xəlfənin rolu danılmaz idi. Yas məclislərində isə, əksinə, matəmin keçirilməsinin qaydalarına riayət olunmasına, qonaqların qarşılanması və təsəlli verilməsinə nəzarət edirdi.
Xəlfənin vəzifəsi sadəcə təşkilati məsələlərlə məhdudlaşmırdı. O, həm də özünün bacarığı, təcrübəsi və bilgisi ilə məclis iştirakçılarına yardım edir, məsləhətlər verir, mübahisələri həll edirdi. Bu səbəbdən də, xəlfə həm hörmətli, həm də etibarlı bir şəxs hesab olunurdu. Kənd və şəhər məhəllələrində uzun illər ərzində öz işinə bacarıqla yiyələnmiş və bu sahədə təcrübə qazanmış xəlfələr var idi. Onların təcrübələri nəsildən-nəslə ötürülürdü. Məhz bu səbəbdən də xəlfənin vəzifəsi sadəcə bir peşədən artıq idi, o, həm də ənənənin daşıyıcısı idi.
Beləliklə, "xəlfə" sözü sadə bir tərifə sığmayan, zəngin mədəni-tarixi kontekstdə anlaşılması lazım olan bir termindir. O, Azərbaycanın köhnə məişət həyatının maraqlı və əhəmiyyətli bir tərəfini əks etdirir.