Xəmrəlik sözü Azərbaycan dilində xəmirin mayalanması prosesində istifadə olunan xüsusi bir xəmir parçasını bildirir. Sadəcə "xəmrə üçün ayrılmış xəmir tikəsi" deyilməkdən daha çox, xəmrəliyin özünəməxsus bir rolu və əhəmiyyəti vardır. O, əslində, gələcək xəmirin mayalanmasının təməlidir, onu “canlandıran”, ətirli və dadlı etməyə kömək edən əsas amildir.
Xəmrəliyin hazırlanması adətən ana xəmirin bir hissəsini ayırmaqla həyata keçirilir. Bu ayrılan hissə daha sonra mayalanma prosesinə başlayır və özünün xüsusi qoxu və dadını qazanır. Mayalanmış xəmrəlik daha sonra əsas xəmirə əlavə olunaraq onun daha sürətli və effektiv şəkildə mayalanmasını təmin edir. Bu proses çörək bişirmədə keyfiyyətin və dadın təminatı üçün vacibdir. Xəmirin homojen olmasını, havalı və yumşaq olmasını təmin edən əsas amil elə bu mayalanmış xəmrəlikdir.
Maraqlıdır ki, xəmrəlik anlayışı yalnız çörək bişirmə ilə məhdudlaşmır. Xəmirin növündən asılı olaraq, xəmrəliyin hazırlanması və istifadəsi müxtəlif üsullarla həyata keçirilir. Məsələn, bəzi xəmir növlərində daha çox, bəzilərində isə daha az xəmrəlik istifadə olunur. Bu da bişiriləcək məhsulun növü və keyfiyyətindən asılı olaraq dəyişir. Beləliklə, xəmrəlik sadəcə bir xəmir parçası deyil, həm də çörək bişirmə sənətinin incəliklərini əks etdirən vacib bir komponentdir.
Nəticə olaraq, xəmrəlik sözünün mənası sadəcə olaraq “xəmrə üçün ayrılmış xəmir tikəsi” deyil, əslində xəmirin mayalanma prosesini sürətləndirən, dadını və qoxusunu yaxşılaşdıran və nəticədə yüksək keyfiyyətli çörək əldə etməyə kömək edən vacib bir elementdir.