Xəriflik sözü Azərbaycan dilində ağıl və düşüncənin pozulması, şüur səviyyəsinin aşağı düşməsi ilə xarakterizə olunan bir vəziyyəti ifadə edir. Sadəcə "ağılı başından çıxmış adamın halı" kimi qısaca izah etmək, bu mürəkkəb anlayışı tam əhatə etmək üçün yetərli deyil.
Xəriflik, sərsəmlikdən fərqli olaraq, müvəqqəti və ya daimi ola bilər. Müvəqqəti xəriflik, qəfil baş verən hadisələr (məsələn, şok, travma, qəza), xəstəliklər (məsələn, yüksək hərarət, ensefalit) və ya maddə istifadəsi (məsələn, spirt, narkotik) nəticəsində ortaya çıxa bilər. Bu hallarda şəxsin davranışı, düşüncə tərzləri və qərar vermə qabiliyyəti müvəqqəti olaraq pozulur. Şəxs özünü qeyri-adi şəkildə aparır, ətraf mühitə adekvat reaksiya verə bilmir və qeyri-məntiqi hərəkətlər edə bilər.
Daimi xəriflik isə, psixi xəstəliklərin, məsələn, şizofreniya, demansiya və ya digər nevroloji pozuntuların nəticəsi ola bilər. Bu halda, şəxsin ağıl və düşüncə qabiliyyətinin pozulması davamlı və daha ciddi xarakter daşıyır. Daimi xəriflikdə, şəxsin sosial həyatına və gündəlik fəaliyyətinə mənfi təsir göstərən daha ağır simptomlar müşahidə edilə bilər.
Ədəbiyyatda xəriflik tez-tez şəxsin daxili dünyasının pozulması, ruh halının dəyişkənliyi, hətta mənasızlıq hissi ilə əlaqələndirilərək təsvir olunur. Bu mənada, "ağıl seyrəkliyi" ifadəsi xərifliyin bəzi aspektlərini daha aydın göstərir. Xəriflik, həm də şəxsin ətraf aləmi qavrama və ona reaksiya vermə qabiliyyətinin pozulması kimi də başa düşülə bilər.
Beləliklə, xəriflik sadəcə sərsəmlik və ya ağıl itkisi deyil, daha mürəkkəb və çox səviyyəli bir haldır ki, onun səbəbləri, simptomları və dərəcəsi fərqli ola bilər. Düzgün müalicə üçün xərifliyin səbəbinin müəyyən edilməsi və mütəxəssisə müraciət edilməsi vacibdir.