Xəstəlik termini, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə "kefsizlik, halsızlıq, düşkünlük, nasazlıq" kimi tərcümə olunsa da, daha geniş və dəqiq bir izah tələb edir. Əslində, "xəstəlik" anlayışı fiziki və ya ruhi sağlamlığın pozulması, normal funksiyaların pozulması ilə nəticələnən bir vəziyyəti əhatə edir.
Fiziki xəstəliklər, orqanizmin toxuma və orqanlarında baş verən struktur dəyişiklikləri və ya funksiyalarının pozulması ilə səciyyələnir. Bu, infeksiyalar, genetik pozğunluqlar, travmalar, qidalanma çatışmazlığı və ya digər amillərlə əlaqədar ola bilər. Simptomlar geniş spektrdə dəyişir, həddindən artıq yorğunluqdan tutmuş şiddətli ağrılara və həyati təhlükələrə qədər uzanır. Məsələn, qrip, diabet, ürək xəstəliyi və xərçəng kimi xəstəliklər fiziki xəstəliklərə misal ola bilər.
Ruhi xəstəliklər isə beyinin funksiyalarında pozulma ilə müşayiət olunur və duyğu, düşüncə və davranışlarda dəyişikliklərə səbəb olur. Depressiya, narahatlıq pozğunluğu, şizofreniya və bipolyar pozğunluq kimi ruhi xəstəliklər insanın gündəlik həyatını, iş qabiliyyətini və sosial əlaqələrini əhəmiyyətli dərəcədə mənfi təsir edə bilər. Bu xəstəliklər tez-tez fiziki simptomlarla da müşayiət olunur, məsələn, yuxusuzluq, iştah dəyişiklikləri və enerji səviyyəsinin aşağı olması.
Xəstəliyin səbəbləri çox müxtəlifdir və hər bir xəstəliyin özünəməxsus səbəbi ola bilər. Bəzi xəstəliklər genetik amillərlə əlaqədardırsa, bəziləri ətraf mühitin təsiri, həyat tərzi və ya yoluxucu amillərdən qaynaqlana bilər. Müasir tibb xəstəliklərin diaqnozunu qoymaq və müalicə etmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə edir, ancaq bəzi hallarda xəstəliklərin müalicəsi çətin və uzun müddətli ola bilər.
Nəticə olaraq, "xəstəlik" sadəcə "kefsizlik" və ya "halsızlıq"dan daha çox mürəkkəb və çoxşaxəli bir anlayışdır. O, fiziki və ya ruhi sağlamlığın pozulmasını, normal bədən funksiyalarının pozulmasını əhatə edir və müxtəlif səbəblərdən qaynaqlana bilər. Bu anlayışın daha dəqiq və tam şəkildə başa düşülməsi insan sağlamlığının qorunması və müalicəsi üçün vacibdir.