Xətib (ərəbcə خَطِيب - xatib) sözü, ərəb dilindən gələrək, əsasən İslam mədəniyyətində, məsciddə cümə namazı zamanı və ya digər dini mərasimlərdə xütbə oxuyan din xadiminə deyilir. Bu, sadəcə xütbə oxumaqla məhdudlaşmayan, daha geniş bir məna kəsb edir.
Tarixən, xətib sadəcə bir din xadimi deyildi; o, ictimai həyatda da mühüm rol oynayırdı. Xütbələr vasitəsilə cəmiyyətə əxlaqi dəyərləri aşılayır, ədalətə çağırırdı, dövlət işlərinə dair fikirlərini bildirir, əhalini müxtəlif hadisələr barədə məlumatlandırırdı. Beləliklə, xətib həm dini, həm də ictimai lider kimi qəbul edilirdi. Onun sözləri böyük əhəmiyyətə malik idi və insanlar onun rəylərini böyük hörmətlə qarşılayırdılar.
Minbər, xətibin xütbə oxuduğu kürsü, onun mövqeyinin və əhəmiyyətinin simvoludur. Minbərdən səslənən sözlər, bir növ, həmin dövrün “kütləvi informasiya vasitəsi” kimi fəaliyyət göstərirdi. Xətibin nitqi, sadəcə dini təlimatlardan ibarət olmayıb, həmçinin siyasi və sosial məsələləri də əhatə edirdi. Bu səbəbdən də xətiblərin seçilməsi və fəaliyyəti həmişə diqqətlə izlənilirdi.
Verilən nümunədə (“Xətib minbərdən yerə düşməmiş, əhali hakimi və xətibi gözləməyərək məsciddən çıxdı”) xətibin ictimai həyatdakı nüfuzunun və əhalinin ona olan etimadının güclü olduğunu görürük. Əhalinin xətibin sözlərini gözləməsi onun sözünün dəyərini və cəmiyyətdəki mövqeyini göstərir. Bu hissə xətibin yalnız dini bir şəxs deyil, həm də əhali üçün mühüm bir rəhbər olduğunu vurğulayır.