Xəyyat (ərəb mənşəli söz) – köhnə Azərbaycan dilində və ədəbiyyatında dərzi mənasında işlənən bir sözdür. Müasir Azərbaycan dilində daha çox “dərzi” sözü istifadə olunsa da, “xəyyat” sözü tarixi və mədəni bir əhəmiyyət daşıyır və bəzi regionlarda hələ də yaşayır.
Əvvəllər “xəyyat” termini sadəcə geyim tikən sənətkarı deyil, həm də daha mürəkkəb və zərif geyimlərin, xüsusilə də yüksək təbəqə üçün hazırlanan paltarların, paltoların, kürklərin və digər xüsusi geyimlərin hazırlanması ilə məşğul olan peşəkarı ifadə edirdi. Müasir “dərzi” sözü daha geniş mənada istifadə olunur və sadə geyimlərin tikilməsini də əhatə edir.
Verilmiş nümunədəki mətn parçasında “xəyyat” sözünün köhnə istifadəsinə və peşənin ictimai təsnifatına işarə edilir. Mətndə xəyyatların əksəriyyətinin sadə geyimlər deyil, daha çox palto və kürklər kimi xüsusi geyimlər tikdikləri və bu işin müəyyən bir qrup tərəfindən (məsələn, erməni əsilli sənətkarlar) icra edildiyi vurğulanır. Bu isə həm də o dövrün sosial-iqtisadi quruluşuna, peşəkarlıq səviyyəsinə və etnik mənsubiyyətin peşə seçiminə təsirini göstərən bir məqamdır.
Beləliklə, “xəyyat” sözü sadəcə bir sinonim deyil, həm də tarixi kontekstdə zəngin mənalar daşıyan və o dövrün sosial həyatını anlamaq üçün əhəmiyyətli bir termindir.