izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xımırçək (latınca ligamentum) insan və heyvan orqanizminin skeletinin müxtəlif hissələrini bir-birinə bağlayan, yüksək dərəcədə möhkəm və elastik bir bağlayıcı toxumadır. Sümükləri bir-birinə möhkəm birləşdirməklə yanaşı, oynaqların hərəkətini tənzimləyir və məhdudlaşdırır, sümüklərin anormal və ya həddindən artıq hərəkətlərinə mane olur.

Xımırçəklər əsasən kollagen liflərindən ibarətdir, lakin elastin lifləri də ehtiva edirlər. Kollagen liflərinin miqdarı xımırçəyin möhkəmliyini və möhkəmliyini təmin edir, elastin lifləri isə onun elastikliyini təmin edərək oynaqların hərəkət amplitudasını tənzimləyir. Bu liflərin nisbəti xımırçəyin yerləşdiyi oynağın funksiyasından asılı olaraq dəyişir. Məsələn, diz və çiyin oynaqları kimi hərəkətlilik dərəcəsi yüksək olan oynaqlarda daha çox elastin lifi, omba və dirsək oynaqları kimi daha az hərəkətli oynaqlarda isə daha çox kollagen lifi olur.

Xımırçəklərin zədələnməsi (uzanma, yırtılma) oynaqların sabitliyinin pozulmasına, ağrıya, hərəkət məhdudiyyətinə və şişkinliyə səbəb olur. Bu zədələr idman zamanı, qəfil hərəkətlər zamanı və ya travmalar nəticəsində baş verə bilər. Xımırçək zədələnmələrinin müalicəsi zədənin ağırlığından asılıdır və konservativ üsullardan (məsələn, istirahət, buz, kompresiya, yüksəltmə) cərrahi müdaxilələrə qədər dəyişə bilər.

Xımırçəklər haqqında daha ətraflı məlumat əldə etmək üçün anatomiya və fiziologiya sahələrinə aid elmi ədəbiyyatlara müraciət etmək olar. Bu toxumanın insan bədəninin hərəkət qabiliyyəti və skeletinin bütövlüyü üçün əhəmiyyəti olduqca böyükdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz