Xırdalaşdırma sözü "xırdalaşdırmaq" felindən törəmiş bir isimdir və əsasən bir şeyin xırdalanma prosesini, vəziyyətini və ya nəticəsini ifadə edir. Sadəcə "xırdalamaq" hərəkətinin deyil, həm də bu hərəkətin nəticəsində əldə edilən vəziyyəti, yaranan vəziyyəti əhatə edir.
Daha dəqiq desək, xırdalaşdırma, böyük bir cismin, materialın və ya qrupun daha kiçik hissələrə bölünmə prosesidir. Bu proses müxtəlif üsullarla həyata keçirilə bilər: mexaniki vasitələrlə (məsələn, doğramaq, qırmaq, üyütmək), kimyəvi reaksiyalar vasitəsilə (məsələn, bir maddənin digər maddələrə parçalanması) və ya hətta məntiqi, konsepsiyal bölüşdürülməklə (məsələn, mürəkkəb bir problemi daha kiçik və idarə olunan alt problemlərə ayırmaq).
Xırdalaşdırmanın tətbiq sahələri olduqca genişdir. Məsələn, qida sənayesində ət, tərəvəz və digər məhsulların xırdalanması, tikintidə materialların xırdalanması, kompüter elmində böyük məlumatların kiçik hissələrə bölünərək işlənməsi, hətta sosial elmlərdə mürəkkəb sosial hadisələrin daha kiçik komponentlərə ayrılıb tədqiq edilməsi xırdalaşdırmanın nümunələridir. Bu proses bəzən daha rahat emal, daha effektiv nəzarət və ya daha dəqiq analiz üçün lazımdır.
Maraqlı bir məqam da odur ki, xırdalaşdırma həm müsbət, həm də mənfi mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, bir mətnin xırdalaşdırılması onun daha aydın və başa düşülən olması üçün faydalı ola bilər, halbuki bir qrupun xırdalaşdırılması onun gücünün və effektivliyinin azalmasına səbəb ola bilər. Beləliklə, xırdalaşdırmanın mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.