izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "xırdım-xırdım" sözü "xıncım-xıncım" kimi izah olunur. Bu, hər iki sözün də kiçik, tez-tez təkrarlanan hərəkətləri, səsləri və ya əşyaları ifadə etdiyini göstərir. Lakin "xırdım-xırdım" daha çox incə, səssiz, və ya gizli bir şəkildə baş verən hərəkətlər üçün işlədilir. Məsələn, yağışın xırdım-xırdım yağması, qaranlığın xırdım-xırdım çökması və ya birinin xırdım-xırdım gülümsəməsi kimi hallarda istifadə olunur. Bu, "xıncım-xıncım"dan fərqli olaraq daha az nəzərə çarpandır; hətta hərəkətin özü də dəqiq hiss olunmaya bilər.

Nümunə cümlədəki "Salam dayı"nın arxasınca verilən təsvir – "ayna tək parıldayan başını aşağı dikib eynəyinin üstündən içəri girmiş adama baxdı" – "xırdım-xırdım" sözü ilə necə əlaqələndirilə bilər? Burada adamın hərəkətləri səssiz, diqqət çəkməyən, hətta bir qədər gizli xarakter daşıyır. Başını aşağı əyməsi, eynəyinin üstündən baxması səssiz müşahidəni vurğulayır. Belə bir situasiyada "xırdım-xırdım baxdı" ifadəsi adamın təmkinli, ehtiyatlı, nəzərə çarpmıan müşahidəsini daha dəqiq və canlı şəkildə təsvir edərdi.

Ümumiyyətlə, "xırdım-xırdım" sözü, şəxsiyyətin, ətraf mühitin və ya hadisələrin xarakterini daha incə nüanslarla ifadə etmək üçün ədəbi dilə zənginlik qatır. Bu söz, sadəcə "xıncım-xıncım"ın sinonimi deyil, özünəməxsus semantik yükü və stilistik imkanları olan bir ifadədir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz