izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xısın-xısın zərfi, hərəkətin ya da prosesin yavaş, gizli, səssiz və diqqət çəkməyən şəkildə, sanki gizlincə, altdan-altdan getdiyini bildirir. Bu, sadəcə "yavaş-yavaş"dan daha çox məna kəsb edir. "Yavaş-yavaş" fiziki bir hərəkətin sürətini ifadə edərkən, "xısın-xısın" həm fiziki, həm də emosional, bəlkə də daha çox emosional bir gizliliyi, bir gizlinliyi ifadə edir. Hərəkət ya da prosesin qəsdən diqqət çəkməməsi, utancaqlıq, gizlənmək istəyi kimi altmənaları da özündə əks etdirə bilər.

Misal olaraq, P. Makulun əsərindən götürülmüş "Səttarın anası hələ xısın-xısın ağlayırdı" cümləsini nəzərdən keçirək. Burada "xısın-xısın" ağlamağın yalnız yavaş olmadığını, həm də gizlin, içdən, kiminsə görməməsi üçün səssizcə, hətta utana-utana edildiyini vurğulayır. Ağlama səsinin zəif olması ilə yanaşı, ananın kədərini ifadə etməkdəki ehtiyatlılığını, gizliliyini də göstərir. Bu, sadəcə bir hərəkətin təsviri deyil, eyni zamanda ananın emosional vəziyyətinin, özünü ifadə etmək üsulunun dəqiq təsviridir.

Beləliklə, "xısın-xısın" sözü dilimizin zənginliyini, incəlikləri ifadə etməkdəki qabiliyyətini əks etdirən, sadəcə bir mənanı deyil, bir sıra alt mənaları da özündə ehtiva edən maraqlı bir zərfdir. O, hərəkətin sürətini, mahiyyətini və arxasındakı emosional fonu birlikdə ifadə edərək, mətnə dərinlik və ifadəlilik qatır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz