Xinin, malyariya kimi ağır xəstəliyin müalicəsində əvəzsiz rol oynayan bir dərman bitkisinin qabığından əldə edilən acı dadlı bir alkaloiddir. Əslində, "xinin" sözü Cənubi Amerikanın yerli əhalisi olan inkaların dilindən gəlir və bu dərmanın əsas mənbəyi olan Cinchona cinsinə aid ağacın qabığındakı maddəyə istinad edir. İnkalar xininin müalicəvi xüsusiyyətlərini əsrlər boyu bilib və malyariyanın əlamətlərini aradan qaldırmaq üçün istifadə ediblər.
Avropalılar xininlə ilk dəfə XVI əsrdə Peru ərazisində tanış olublar. Malyariya, Avropada geniş yayılmış və ölümcül bir xəstəlik idi və xininin kəşfi bu xəstəliyin müalicəsində böyük irəliləyiş hesab olunurdu. Əvvəlcə qabıq tozu şəklində istifadə olunan xinin, sonralar daha təmiz və təsirli formada əldə edilmişdir. Xüsusilə 19-cu əsrdə, xininin kimyəvi tərkibi araşdırılıb və sintetik olaraq istehsalı mümkünsüz olsa da, daha təmiz və konsentrə olunmuş formalar əldə edilib.
Xininin malyariya əleyhinə təsiri onun parazitlərin (Plasmodium cinsinə aid) həyat dövrünü pozmasına bağlıdır. Xinin, parazitlərin qan hüceyrələrində çoxalmasını maneə törədir və nəticədə malyariya simptomlarının yüngülləşməsinə və ya tamamilə aradan qaldırılmasına səbəb olur. Lakin müasir dövrdə malyariya müalicəsində xininə alternativ daha effektiv dərmanlar da mövcuddur, çünki malyariya parazitləri xininə davamlılıq əldə edə bilər.
Xininin tarixi, yalnız bir dərmanın kəşfi deyil, həm də mədəniyyətlərarası təmasın və tibbi biliyin yayılmasının maraqlı bir nümunəsidir. İnkaların əsrlər öncə kəşf etdiyi bu təbii müalicə vasitəsi, milyonlarla insanın həyatını xilas etmişdir və tib tarixində özünə xüsusi bir yer qazanmışdır.