Xitabən (ər. خِطَابًا - xitaaban) zərfi, əsasən ünvanlanma, müraciət etmə mənasını ifadə edir. Sözün kökü olan ərəb dilindəki "xitab" (خطاب) "danışıq, nitq, müraciət, xitab, məktub" mənalarını özündə ehtiva edir. Beləliklə, "xitabən" hər hansı bir şəxsə, qrupa və ya hətta bir əşyaya müraciət olunmasını, onlara sözün yönəldilməsini bildirir. Bu zaman nitqin, müraciətin istiqamətini, ünvanını göstərir.
Misal olaraq, "şair xalqa xitabən şeir oxudu" cümləsində "xitabən" şairin şeirini xalqa yönəltdiyini, onlara müraciət etdiyini vurğulayır. Yəni, şair öz nitqini, şeirini xalqa yönəltmiş, onlarla ünsiyyət qurmuşdur. Bu, sadəcə bir məlumat verməkdən daha çox bir qarşılıqlı əlaqə, bir ünsiyyət prosesini ifadə edir.
Ədəbiyyatda, xüsusilə də dram əsərlərində, "xitabən" zərfi personajlar arasındakı dialoqların, müraciətlərin, ünsiyyətin təsvirində geniş istifadə olunur. Məsələn, bir personajın digərinə müraciət etməsi, ona sual verməsi və ya onunla mübahisə etməsi zamanı "xitabən" zərfi bu ünsiyyət prosesini daha aydın və dəqiq göstərir.
Ümumiyyətlə, "xitabən" zərfi nitqin yönəlişini, müraciətin ünvanını dəqiqləşdirməklə yanaşı, mətnə daha canlılıq və ifadəlilik qatır. Bu zərf, sadəcə bir hərəkəti təsvir etməklə kifayətlənməyib, həmin hərəkətin ünvanını, yönəlişini və məqsədini də açıq şəkildə ifadə edir.