izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xiyarlıq sözü, əsasən Azərbaycanın kənd və qəsəbə ərazilərində geniş yayılmış bir termin olaraq, xiyar bitkisinin becərilməsi üçün ayrılmış sahəni, yəni xiyar bostanını ifadə edir. Sadəcə xiyar əkilmiş bir yer deyil, daha çox əmək, səbir və təbiətin bəxş etdiyi məhsulun birlikdə yaradıldığı bir məkan anlayışıdır. Günəşin altında uzanan, yaşıllıq içində itən səpinlər, suvarma kanallarının sərinliyi və arıların vızıltıları ilə dolu bir atmosfer təsəvvür edə bilərik.

Xiyarlığın mənası yalnız coğrafi bir yerlə məhdudlaşmır. Bu söz, eyni zamanda, əməyin, səbrli gözləmənin və təbiətlə ahəngdar bir əlaqənin simvoludur. Toxum əkməkdən, bitkinin böyüməsini izləməkdən, zərərvericilərlə mübarizədən, nəhayət, məhsulu yığışdırıb evinə aparana qədər, əkinçinin qoyduğu zəhmətin əksidir. Beləliklə, "xiyarlıq" sadə bir kənd təsərrüfatı termini deyil, əməyin, təbiətin, həyatın özünün bir metaforasıdır.

Tarix boyu, xiyarlığın insan həyatında əhəmiyyətli rolu olub. Yalnız qida mənbəyi kimi deyil, həm də iqtisadiyyatda, mədəniyyətdə, hətta sosial münasibətlərdə əhəmiyyətli yer tuturdu. Xiyarlıqlar qohum-əqrəba, dost-tanış arasında əməkdaşlığın, birgə işin simvoluna çevrilir, bir növ icma həyatının təcəssümünə çevrilirdi.

Beləliklə, "xiyarlıq" sözü sadəcə bir lüğət ifadəsindən daha çoxdur. O, Azərbaycanın kənd mədəniyyətinin, torpaqla bağlılığın, təbiətə hörmətin incə bir ifadəsidir. Bu sözün arxasında, yalnız xiyar bitkisinin əkilməsi yox, əsrlər boyu davam edən bir kənd təsərrüfatı ənənəsi, torpağın ruhu, insanın təbiətlə əlaqəsi gizlənir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz