izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xorda (chorde – tel): "Xorda" sözü, əslində qədim yunanca "chorde" (χορδή) sözündən götürülmüşdür və "tel" mənasını verir. Bu etimologiya, xordanın əyri xətt üzərindəki "gərilmiş tel" kimi düşünülməsinə imkan verir. Müasir istifadədə isə bu termin iki əsas sahədə rast gəlinir: riyaziyyat və biologiyada.

1. Riyaziyyatda Xorda: Riyaziyyatda xorda, əyri bir xəttin iki fərqli nöqtəsini birləşdirən düz xətt seqmentidir. Bu sadə tərif, dairə, ellips və ya hər hansı digər əyri xətt üçün tətbiq oluna bilər. Xordanın uzunluğu, əyrinin formasından və seçilmiş iki nöqtənin vəziyyətindən asılıdır. Xüsusilə dairədə xordaların uzunluqları və vəziyyətləri dairənin xassələrini öyrənmək üçün əsas rol oynayır. Məsələn, dairənin mərkəzindən keçən ən uzun xorda, dairənin diametridir.

2. Biologiyada Xorda: Biologiyada xorda, bəzi heyvanların (xüsusilə xordatların – Chordata tipinin nümayəndələri) embrional inkişafının ilkin mərhələlərində əmələ gələn, uzunsov, əzələli bir çubuqdur. Bu çubuq, onurğanın inkişafında əsas rol oynayır. Bəzi heyvanlarda (məsələn, lanset balıqlarında) xorda ömür boyu qalır, digərlərində isə onurğa sütununun inkişafı ilə əvəz olunur. Xordanın mövcudluğu, xordatların filogenetik əlaqələrini müəyyənləşdirməkdə mühüm əhəmiyyət daşıyır. Xorda, embrional inkişaf zamanı dəstək funksiyası yerinə yetirir və bədənin formasının qorunmasına kömək edir.

Beləliklə, "xorda" termini, görünüşcə sadə olmasına baxmayaraq, riyaziyyat və biologiya kimi tamamilə fərqli sahələrdə müxtəlif, lakin bir-biri ilə qədim bir kökdən qaynaqlanan mənalar daşıyır. Hər iki mənada da "xorda" əyrilik və ya bütövlüyün bir hissəsini ifadə edən strukturu təmsil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz