izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xorlamaq felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası qorxu və ya təhlükə qarşısında birdən-birə geri çəkilmək, hürkmək, qaçmaqdır. Lüğətlərdə "hürkmək, hürküb çəkilmək" kimi sadə izahı olsa da, bu sözün ifadə etdiyi hissi və hərəkəti daha dolğun şəkildə təsvir etmək mümkündür. Xorlamaq, sadəcə geri çəkilmək deyil, birdən-birə, qəfil və qorxu hissi ilə müşayiət olunan bir geri çəkilmə hərəkətidir. Bu hərəkət, təhlükənin qəfil baş verməsi və orqanizmin instinktiv reaksiyası kimi qəbul edilə bilər. Sözün kökündə dərin bir qorxu və təlaş hissi yatır.

Verilən nümunədəki cümlə ("Bəxtiyar pambığı atdı gölə. Gölün suyu o saat köprüyüb qalxdı. Atlar bunu görən kimi, xorruyub geri çəkildilər") bu mənanı gözəl əks etdirir. Atların qəfil baş verən hadisə - gölün suyunun qalxması - qarşısında "xorruyub" (xorlayaraq) geri çəkilmələri, onların qorxularını və qəfil reaksiyalarını göstərir. Sadəcə "geri çəkildilər" demək, atların təlaşlı və qorxulu halını tam əks etdirə bilməz. "Xorlamaq" sözü bu emosiyanı və hərəkətin sürətini daha yaxşı ifadə edir.

Maraqlı bir məqam da odur ki, "xorlamaq" sözü, insanlara da aid edilə bilər. Məsələn, birdən-birə qarşılaşdığı təhlükəli bir vəziyyətdə insan da qorxudan "xorlayaraq" geri çəkilə bilər. Bu mənada söz, heyvanlar və insanlar üçün ümumi bir hərəkət və duyğunu ifadə edir. Beləliklə, "xorlamaq" sadə bir geri çəkilmə hərəkəti deyil, qorxu ilə müşayiət olunan, qəfil və instinktiv bir reaksiyadır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz