Xortumlu sifəti, əsasən bir varlığın xortuma sahib olmasını ifadə edir. Yəni, uzundur, boru şəklində və əsasən maddələri sormaq, udmaq və ya nəql etmək üçün istifadə olunan bir orqana sahib olan canlı və ya əşyanı təsvir edir. Bu tərif həm heyvanlar aləminə, həm də texnoloji avadanlıqlara şamil edilə bilər.
Birinci mənada, "xortumlu" sözü, xortuma sahib olan canlıları təsvir etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, "xortumlu milçək" deyəndə, uzun, sorucu bir ağız hissəsinə malik olan bir milçək növü nəzərdə tutulur. Eyni zamanda, fil kimi nəhəng və tanınmış xortumlu heyvanları da qeyd etmək olar. Bu mənada, "xortumlu" sözü bioloji bir xüsusiyyəti bildirir.
İkinci mənada isə, "xortumlu" sözünün daha metaforik, məcazlı bir istifadəsinə rast gəlirik. Verilən nümunədə olduğu kimi, "xortumlu şalvar" ifadəsi, şalvarın uzun və ya qeyri-adi bir dizaynını ifadə etmək üçün işlədilib. Bu istifadə, şalvarın formasının xortuma bənzədilməsinə əsaslanır. Beləliklə, "xortumlu" sözü burada bir təşbeh və ya obrazlı ifadə vasitəsi kimi işlənir. Sözün bu ikinci istifadəsi kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilər. Məsələn, uzun, qeyri-adi formaya malik digər əşyalar üçün də istifadə oluna bilər.
Ümumi olaraq, "xortumlu" sözü həm əyani, həm də məcazlı mənalarda istifadə olunan maraqlı bir söz hesab edilə bilər. Onun istifadəsi həm bioloji elmlərə, həm də ədəbiyyata aiddir.