Xurma (Phoenix dactylifera) – subtropik və mülayim iqlim zonalarında geniş yayılmış, möhtəşəm görünüşlü bir ağac növüdür. Lələkvari, uzun və yaraşıqlı yarpaqları bir çətir kimi tacını əmələ gətirir, hündürlüyü isə növündən asılı olaraq bir neçə metrə qədər çata bilir. Əsrlər boyu insan həyatında mühüm rol oynayan xurma ağacının tarixi qədim sivilizasiyalara gedib çıxır. Bu əzəmətli bitki həm estetik gözəlliyi, həm də verdiyi bərəkətlə insanları cəlb edib.
Xurmanın ən qiymətli hissəsi şübhəsiz ki, onun şirin və dadlı meyvəsidir. Bu meyvələr təzə halda istehlak olunur, qurudulur, şirələr, mürəbbələr, hətta sirkələr hazırlanır. Müxtəlif növ xurma ağacları müxtəlif dad və ölçüdə meyvələr verir. Bəziləri iri və ətli, bəziləri isə kiçik və daha quru olur. Meyvələrin rəngi yetişmə dərəcəsindən asılı olaraq sarıdan qəhvəyi rəngə qədər dəyişir. Xurma meyvələrinin tərkibində çoxlu sayda vitamin, mineral və lif maddələri var. Onlar enerji mənbəyi kimi də qiymətləndirilir.
Ancaq xurma ağacının faydaları yalnız onun meyvələri ilə məhdudlaşmır. Yarpaqlarından səbət, xalça və digər əl işləri hazırlanır. Gövdəsi tikinti materialı kimi istifadə olunur. Hətta xurma ağacının şirəsindən şəkər və spirt əldə edilir. Beləliklə, xurma ağacı qədim zamanlardan bəri insan həyatının müxtəlif sahələrində öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır – qida mənbəyi, tikinti materialı, əl sənəti üçün xammal kimi.
Qısacası, xurma sadəcə bir ağac və meyvə deyil, mədəniyyət tarixində, qida təhlükəsizliyində və iqtisadiyyatda əhəmiyyətli rol oynayan, zəngin tarixə və çoxsaylı faydalara malik unikal bir bitkidir. Onun gözəlliyi və bərəkəti əsrlərdir insanların həyatını zənginləşdirir.