İbadətxana (ər. ibadət və fars. …xanə) – ibadət edilən yer, dini ayinlərin icrası üçün inşa edilmiş bina və ya kompleks. Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “ibadət” sözü Allah’a və ya ilahi varlığa söykənən ehtiram, itaət, hörmət və dini ayinlər mənasını, “xanə” isə ev, yer, bina kimi mənaları ifadə edir. Beləliklə, ibadətxana sözünün tam mənası "ibadət evi" və ya "ibadət yeri" kimi tərcümə edilə bilər.
İbadətxanaların memarlığı, dizaynı və funksionallığı, hansı dinə məxsus olmasından asılı olaraq, əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir. Məsələn, məscidlər İslam dinində, kilsələr Xristian dinində, sinqoqlar Yəhudi dinində ibadət yerləri kimi fəaliyyət göstərir. Hər bir dinin ibadətxanasının özünəməxsus memarlıq üslubu, rəmzləri və dini əşyaları vardır. Bu dini strukturlar sadəcə ibadət üçün deyil, həm də icmanın toplanma, təhsil alma və sosial həyatın canlandığı məkanlar kimi də əhəmiyyət kəsb edirlər.
Tarix boyu ibadətxanalar həm dini, həm də sosial, siyasi və mədəni həyatda mühüm rol oynamışlar. Bəzi ibadətxanalar gözəl memarlıq nümunələri olaraq əsrlərdən bəri qorunub saxlanılmış, bəziləri isə tarixin müxtəlif dövrlərində dağıdılmış və yenidən inşa edilmişdir. Sönməz adlı əsərdən götürülmüş misal, Ərəblərin ilk dövrlərdə böyük mərkəzlərdəki ocaqlara və ibadətxanalara toxunmamasının dini tolerantlıq və ya strateji səbəblərdən irəli gəldiyini göstərir. Bu da ibadətxanaların həmin dövrdə ictimai həyatdakı rolunun və əhəmiyyətinin bir göstəricisidir.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, ibadətxana anlayışı dini inancın fiziki təcəssümü olaraq insan həyatında əhəmiyyətli yer tutur. O, sadəcə bir bina deyil, həm də iman, ümid və birliyin məkanıdır.