izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İdealist (fr. idéaliste) sözü əsasən fəlsəfi bir anlayışdır və idealizmin tərəfdarını, yəni dünyanın əsasının maddi deyil, mənəvi, şüur və ya fikir olduğunu düşünən şəxsi ifadə edir. Bu, sadəcə bir "idealist fəlsəfə tərəfdarı" olmaqdan daha geniş bir mənaya malikdir.

İdealistlər gerçəkliyin əsasını obyektiv gerçəklikdən daha çox şüur, fikir və ya ruh kimi mənəvi prinsiplərdə görürlər. Onların fikrincə, maddi dünya ya birbaşa mənəvi aləmin təzahürüdür, ya da onun ikinci dərəcəli əksi. Fərqli idealist məktəblər mövcuddur və onların arasında əsas fərqlər mövcuddur. Məsələn, obyektiv idealizmdə, mütləq bir fikir və ya şüur bütün gerçəkliyi yaradır və idarə edir (məsələn, Hegelin fəlsəfəsi), subyektiv idealizmdə isə gerçəklik yalnız şüurun əsəridir (məsələn, Berkeley'in fəlsəfəsi).

Lüğətdə sadəcə “idealist fəlsəfə tərəfdarı” kimi izah edilən bu anlayış, əslində fəlsəfə tarixində çox zəngin bir ənənəyə malikdir. Şərq fəlsəfəsində, xüsusilə Hindistan və Çin fəlsəfələrində idealist düşüncənin kökləri çox qədimdir. Qərb fəlsəfəsində Platon, Berkeley və Hegel kimi görkəmli filosoflar idealizmin inkişafına əhəmiyyətli töhfələr vermişlər. Onların düşüncələri həm elmə, həm də incəsənətə, hətta siyasi düşüncəyə böyük təsir göstərmişdir.

Beləliklə, "idealist" sadəcə bir etiket deyil, fəlsəfi bir mövqenin, dünyanı anlamağın fərqli bir yolunun ifadəsidir. Bu mövqe dünyaya baxışımızı, həyatımızı və hədəflərimizi formalaşdırmaqda mühüm rol oynayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz