İdraksız sifəti, əsasən bir varlığın idrak qabiliyyətinin olmamasını, düşüncə və fəhm səviyyəsinin aşağı olmasını ifadə edir. Bu, sadəcə "dərrakəsiz" və ya "fəhmsiz" olmaqdan daha geniş bir məna kəsb edir. İdraksız bir şəxs hadisələri dərk etməkdə, onların arxasındakı səbəb-nəticə əlaqələrini görməkdə çətinlik çəkir. Onun hərəkətləri düşünülməmiş, impulsiv və ya başqalarının təsirinə asılı ola bilər. Belə bir şəxs həm də asanlıqla manipulyasiya oluna bilər, çünki hadisələri obyektiv qiymətləndirmə və müstəqil qərar vermə qabiliyyəti zəifdir.
Lüğətlərdəki qısa təriflər idraksızlığın dərəcəsini tam əks etdirə bilməz. Məsələn, "düşüncəsiz" və "şüursuz" kimi sözlər müəyyən kontekstlərdə idraksızlığa yaxın məna daşısa da, onlar idraksızlığın tam mənasını əhatə etmir. İdraksızlıq, düşüncə qabiliyyətinin tamamilə olmaması deyil, daha çox bu qabiliyyətin zəif inkişaf etməsi və ya düzgün istifadə olunmamasıdır. Bəzən müvəqqəti olaraq, məsələn, şok və ya travma nəticəsində də idraksızlıq müşahidə oluna bilər.
Verilmiş nümunədə ("Provokasiyaya qurban olmuş idraksız… ermənilər isə müsəlmanları gülləyə basırdılar") idraksızlıq, ermənilərin hərəkətlərinin arxasındakı motivlərin dərk edilməməsini, provokasiyanın təsirinə düşmələrini ifadə edir. Bu, onların hadisələrə obyektiv yanaşmaq əvəzinə manipulyasiyaya qapılmalarını göstərir. Yəni, burada idraksızlıq yalnız fəhmsizliyi deyil, həm də mühakimə qabiliyyətinin olmamasını, baş verənlərin əhəmiyyətini anlamamaq və ya anlamağa çalışmamanı bildirir.
Ümumiyyətlə, idraksızlıq mənfi bir keyfiyyət kimi qəbul edilir və həm fərdi, həm də sosial səviyyədə mənfi nəticələrə səbəb ola bilər. İdraksız şəxslər öz hərəkətlərinin nəticələrini tam dərk etməyə bilər və ya bunu əhəmiyyətsiz sayaraq hərəkət edə bilərlər.