İxrac (ərəb mənşəli söz) bir əşyanın, məhsulun, kapitalın və ya məlumatın bir ölkənin sərhədlərindən kənara, xarici bazarlara çıxarılmasını ifadə edir. Bu termin sadəcə “çıxarmaq” mənasından daha geniş bir kontekstdə istifadə olunur və iqtisadi, ticarət və siyasi aspektləri əhatə edir.
İxracın əsas mənası çıxarma və uzaqlaşdırma olsa da, iqtisadiyyatda daha spesifik bir məna daşıyır. Bir ölkənin məhsullarını xarici bazarlara satması, ixracın əsas məqsədidir. Bu proses, ölkənin iqtisadi inkişafına, valyuta ehtiyatlarının artmasına və beynəlxalq ticarət əlaqələrinin genişlənməsinə müsbət təsir göstərir.
“İxrac etmək” felinin mənası bir məhsulu, xammalı və ya xidməti istehsal edən ölkənin sərhədlərindən kənara, başqa bir ölkəyə göndərmək, satmaq deməkdir. Proses, müxtəlif mərhələləri əhatə edir: istehsal, ixrac üçün hazırlanması, nəqliyyat, gömrük prosedurları və s. İxrac etmək, həmçinin, intellektual mülkiyyətin və texnologiyanın xaricə ötürülməsini də ifadə edə bilər.
“İxrac olmaq” isə passiv bir prosesdir. Bir məhsulun və ya digər əşyanın xarici bazarlara çıxarılması, ixrac edilməsi, başqa bir ölkəyə göndərilməsi və ya göndərilmə aktına məruz qalması mənasını verir. Məsələn, “Bu məhsul ixrac olmaqdadır” ifadəsi, həmin məhsulun xarici ölkələrə göndərilmə prosesində olduğunu bildirir.
Qeyd etmək lazımdır ki, ixrac, ölkələrin iqtisadi siyasətində mühüm rol oynayır və ticarət balansını, milli gəliri və ümumi iqtisadi fəaliyyəti birbaşa təsir edir. Müxtəlif ölkələr ixrac potensiallarını artırmaq üçün müxtəlif iqtisadi və siyasi strategiyələr həyata keçirir. Bu strategiyaya subsidiyalar, gömrük rüsumlarının azaldılması, beynəlxalq ticarət sazişlərinə qoşulmaq kimi tədbirlər daxildir.