İkicinsiyyətlilik

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İkicinsiyyətlilik (hermafroditizm) biologiya elmində bir orqanizmin həm dişi, həm də erkək cinsiyyət xüsusiyyətlərinə malik olması vəziyyətini ifadə edir. Yəni belə bir orqanizm həm yumurta hüceyrələri (ovositlər), həm də sperma hüceyrələri istehsal edə bilir. Bu, həm eyni fərdin öz-özünü mayalandırmasına, həm də digər fərdlərlə cinsi əlaqəyə girərək çoxalmasına imkan verir.

İkicinsiyyətlilik bitkilər aləmində geniş yayılmış bir haldır. Çoxlu sayda bitki növü həm erkək, həm də dişi çiçəklərə malikdir və ya hər bir çiçək həm erkək, həm də dişi reproduktiv orqanları ehtiva edir (hermafrodit çiçək). Heyvanlar aləmində isə ikicinsiyyətlilik daha az yayılıb, lakin bəzi növlərdə müşahidə olunur. Məsələn, bəzi qurd növləri, yumuşakcalar və dəniz ulduzları ikicinsiyyətlidir.

İnsanlarda ikicinsiyyətlilik, adətən, genetik və ya hormonal səbəblərdən yaranan nadir bir vəziyyətdir. Bu vəziyyətdə fərdin həm dişi, həm də erkək cinsiyyət orqanları ola bilər və ya xromosomal quruluşu XX və XY xromosomlarının birləşməsini əks etdirə bilər (XXY, XXXY və s.). İnsanlardakı ikicinsiyyətliyin səbəbləri çox mürəkkəbdir və genetik, hormonal və ya digər amillərlə əlaqəli ola bilər.

Maraqlı bir məqam odur ki, ikicinsiyyətlilik bir çox canlıda həm faydalı, həm də mənfi cəhətlərə malik ola bilər. Öz-özünü mayalandırma bacarığı izolə olunmuş ərazilərdə çoxalma şansını artırsa da, genetik müxtəlifliyin azalmasına səbəb ola bilər. Digər tərəfdən, digər fərdlərlə çoxalma genetik müxtəlifliyi qoruyur və populyasiyanın davamlılığını təmin edir. İkicinsiyyətli orqanizmlərin öyrənilməsi biologiyanın müxtəlif sahələrinin, o cümlədən genetika, reproduktiv biologiya və evolyusiya biologiyasının daha yaxşı anlaşılmasına kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz