İmam (ərəbcə إمام - imam) sözü, ərəb dilindən gələrək müsəlman dünyasında çox önəmli bir dini və ictimai rəhbərlik mövqeyini ifadə edir. Sözün kökü olan "imm" "öncül olmaq", "liderlik etmək" mənasını verir və bu, imamın əsas vəzifəsini əks etdirir.
Ən geniş yayılmış mənası ilə imam, camaat namazına rəhbərlik edən, namaz qılanların hərəkətlərini yönəldən və dua oxuyan şəxsdir. Bu, imamın ən tanınmış vəzifəsidir və dini həyatın əsas sütunlarından birini təşkil edir. İmamın namazı düzgün və təmkinlə qırması, camaat üçün doğru nümunə olmaq mənasını da özündə ehtiva edir.
Lakin imamın vəzifələri yalnız namazla məhdudlaşmır. O, həm də bir məhəllə və ya icmanın dini işlərinə cavabdehdir. Nikah kəsmək, ölüm hallarına aid dini ayinlər (cənazə namazı, dəfn mərasimi və s.) icra etmək, dini məsələlərdə camaata rəhbərlik etmək, dini təlimləri öyrətmək və məsləhətlər vermək imamın vəzifələri arasındadır. Beləliklə, imam həm dini rəhbər, həm də ictimai lider rolunu oynayır.
Tarix boyu imamlar fərqli səviyyələrdə və müxtəlif rollarda çıxış ediblər. Kiçik bir məscidin imamından tutmuş, böyük bir şəhərin və ya hətta ölkənin dini rəhbərinə qədər müxtəlif səlahiyyətlərə malik imamlar mövcud olmuşdur. Hətta bəzi tarixi dövrlərdə imamların siyasi təsiri də çox əhəmiyyətli olmuşdur.
Qeyd edək ki, şəxsi keyfiyyətləri baxımından, bir imamın ədalətli, bilgili, təqvalı və camaata qarşı mərhəmətli olması vacib sayılır. O, dini biliklərə yiyələnmiş, Quran və Sünnəni yaxşı bilən, şəriət qanunlarına vaqif və camaata düzgün yol göstərən bir şəxs olmalıdır.