İnsult, latınca "insultus" sözündən götürülmüş olub, "hücum", "zərbə" mənalarını verir. Tibbdə isə beyin qan damarlarının qəfil pozulması nəticəsində yaranan və beyin toxumasının zədələnməsinə səbəb olan ciddi bir xəstəlikdir. Bu pozulma iki əsas formada baş verə bilər: beyin infarktı (isxemik insult) və beyin qanaxması (hemorrajik insult).
İsxemik insultda beyinə qan axını, beyin damarlarının tıxanması nəticəsində azalır. Bu tıxanma adətən qan laxtasının (tromb) damarları bağlaması ilə baş verir. Tromb ürəkdən və ya boyun damarlarından gələrək beyin damarını bağlaya bilər, ya da beyin damarının özündə əmələ gələ bilər. Qan axınının kəskin azalması beyin hüceyrələrinin oksigen və qida maddələrindən məhrum qalmasına və ölümünə səbəb olur.
Hemorrajik insultda isə beyin damarı partlayır və qan beyin toxumasına sızır. Bu sızma beyin hüceyrələrini sıxışdırır və zədələyir. Hemorrajik insultun əsas səbəbləri arasında yüksək qan təzyiqi, beyin anevrizması və qan laxtalanma pozuntuları yer alır. Hər iki növ insultun ağırlaşmaları çox ciddi ola bilər və əlillik, nitq pozuntuları, yaddaş itkisi, hərəkət əngəlləri və hətta ölümə səbəb ola bilər.
İnsultun əlamətləri birdən-birə ortaya çıxır və bunlara üzdə, qolda və ya ayaqda zəiflik və ya uyuşma, nitq pozuntuları, başgicəllənmə, görmə pozuntuları, baş ağrısı və şüur itkisi daxildir. İnsult şübhəsi olduqda dərhal tibbi yardım almaq həyati əhəmiyyət kəsb edir, çünki tez müalicə beyin zədələnməsinin miqdarını azaltmağa və sağalma şansını artırmağa kömək edə bilər. Müalicə üsulları insultun növündən və şiddətindən asılı olaraq dəyişir və tromboliz, cərrahiyyə əməliyyatı və reabilitasiya proseduralarını əhatə edə bilər.