izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İrəlidəki sözü, Azərbaycan dilində əsasən məkan bildirən zərf kimi işlənir və "qabaqda olan", "öndə olan", "qabaqdakı", "öndəki" mənalarını verir. Yəni, hər hansı bir referent nöqtəsinə nisbətən daha öncədə, daha irəlidə yerləşən obyekt və ya hadisəni bildirir.

Bu sözün istifadəsi zaman-məkan koordinatlarının dəqiq göstərilməsini tələb etməyən, nisbi bir məkan təsvirinə xidmət edir. Məsələn, "irəlidəki yol" ifadəsi konkret bir məsafəni deyil, sadəcə olaraq danışanın mövqeyinə nisbətən öncədə yerləşən yolu göstərir. Eyni şəkildə, "irəlidəki ev" və "irəlidəki adam" ifadələri də müvafiq olaraq, danışana yaxın olan, lakin tam dəqiq məsafəsi bilinməyən evi və adamı bildirir.

İrəlidəki sözü, yalnız məkan bildirməklə yanaşı, həm də metaforik mənada, məsələn, vaxt baxımından da istifadə oluna bilər. Lakin bu istifadə üsulu daha az rast gəlinən və kontekstdən asılı bir istifadədir. Məsələn, "irəlidəki nailiyyətlər" deyərkən, gələcək uğurlardan danışıla bilər. Belə hallarda "irəlidəki" sözü, zaman oxunda irəliləməni, gələcəyi bildirir.

Verilən nümunə cümləsi ("Keşlə yaxınlığında qatarımız dayanmağa məcbur oldu;") isə "irəlidəki" sözünün istifadəsinə nümunə deyil. Bu cümlədə "irəlidəki" sözü işlədilməsə də, cümənin davamını təsəvvür etməklə, məsələn, "Keşlə yaxınlığında qatarımız dayanmağa məcbur oldu; irəlidəki stansiyaya çatmaq üçün bir neçə saat gözləməliyik" şəklində sözün mənasını və istifadəsini daha aydın şəkildə göstərmək olar.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz