İrtikab (ərəbcədən) köhnə Azərbaycan dilində geniş istifadə olunan bir sözdür və əsasən günahkarlıq, qanunsuzluq və ya əxlaqsızlıqla əlaqədar hərəkətləri ifadə edir. Sadəcə "günah iş görmək" mənasından daha geniş bir konteksti əhatə edir.
Müasir dilin daha çox istifadə etdiyi "günah" sözü ilə müqayisədə "irtikab" daha ağır, daha ciddi və bilinçli bir günahı, qadağan olunmuş əməli ifadə edir. Bu, sadəcə bir səhv deyil, bilərəkdən və ya qəsdən edilmiş, əxlaqi və ya hüquqi normaları kobud şəkildə pozmuş bir hərəkətdir. Həm də bu hərəkətin nəticələrinin fərqində olmağı və onlara məsuliyyət daşımağı ifadə edir.
Məsələn, birisinin səhvən bir şeyə toxunması "günah" ola bilər, amma qəsdən oğurluq etməsi isə "irtikab"dır. Yəni, "irtikab" sözü günahın səviyyəsini və onun arxasındakı niyyəti vurğulayır.
"İrtikab etmək" ifadəsi isə bu əməli həyata keçirməyi bildirir. Bu, sadəcə bir günah işləmək deyil, bilərəkdən və qəsdən qadağan olunmuş bir əməli törətməkdir. Bu hərəkət fərdi vicdanı, həm də cəmiyyətin qanun və normalarını pozur.
Tarixi kontekstdə, "irtikab" sözünün dini və hüquqi əhəmiyyəti də var idi. Köhnə yazılı mənbələrdə, xüsusilə dini ədəbiyyatda, bu söz günahın ciddi və cəzalandırılacaq tərəfini vurğulamaq üçün istifadə olunurdu.