izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İsinmək felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası cismin temperaturunun artması, qızmasıdır. Bu, sadəcə bir rəqəmin artması deyil, fiziki bir prosesdir ki, ətraf mühitin təsiri, kimyəvi reaksiyalar və ya daxili enerji dəyişiklikləri nəticəsində baş verir. Günəşin təsiri ilə havanın isinməsi, soba üzərində qoyulmuş qabın isinməsi, bədənin xəstəlik səbəbiylə isinməsi bu prosesin müxtəlif nümunələrini təşkil edir. Hər bir halda isinmənin dərəcəsi və səbəbi fərqlənə bilər.

İsinmək prosesi mikroskopik səviyyədə atomların və molekulların hərəkət enerjisinin artması ilə əlaqədardır. Daha yüksək temperatur, daha sürətli hərəkət və daha güclü titrəmə deməkdir. Bu artan hərəkət enerjisi isə cismin fiziki xassələrində dəyişikliyə səbəb ola bilər – məsələn, həcminin artması, formasının dəyişməsi və ya ərimə kimi faz keçidləri.

Məcazi mənada isinmək, həyəcanlanma və ya hərarətin artması kimi mənalarda da işlədilir. Məlumat almaq və ya müəyyən bir hadisə haqqında eşitmək insanı "isindirə" bilər, onu həyəcana gətirə və ya emosional olaraq qızdıra bilər. Bu mənada isinmək, daha çox psixoloji bir prosesə işarə edir, fərdin daxili vəziyyətini ifadə edir. Misal olaraq, “O, qəzəbdən isindi” ifadəsini göstərmək olar.

Nəhayət, şeir misalında göstərildiyi kimi, "dəmir isinər, isinər, axırda yavaş-yavaş başlar qızarmağa" ifadəsi isinmə prosesinin tədricən baş verməsini, vaxt və davamlılığın vacibliyini vurğulayır. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər: uzun müddət davam edən bir təsirin, yavaş-yavaş bir hadisənin nəticələrini ifadə etmək üçün.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz