İstənmək, istənilmək sözləri bir-birinin sinonimi olub, arzu edilmək, sevilmək, xoşlanılmaq mənalarını verir. Lakin, məna çalarları arasında incə fərqlər mövcuddur. Sadəcə "istənilmək" daha geniş bir mənaya malikdir: bir şeyin və ya birinin arzulanan olması, ehtiyac duyulması və ya istənilən bir vəziyyətin meydana gəlməsi.
"İstənmək" isə daha çox emosional bir yük daşıyır. Bu söz daha çox insanlarla bağlı əlaqələrdə, xüsusilə də sevgi, ehtiram, yaxud hörmət hissləri ilə əlaqəli kontekstlərə aiddir. Bir insanın istənməsi, onun əziz tutulması, onun varlığına ehtiyac duyulması deməkdir. Məsələn, "O, hər kəs tərəfindən istənir" deyəndə, onun yaxşı xüsusiyyətlərinə görə sevildiyini, hörmət gördüyünü ifadə edirik.
Hər iki söz də müəyyən bir məqsədə çatmaq üçün arzu edilən bir şeyi və ya şəxsi təsvir etmək üçün işlədilə bilər. Lakin "istənmək" daha çox subyektiv, hissi bir münasibəti, "istənilmək" isə daha çox obyektiv, ehtiyac əsaslı bir münasibəti əks etdirir. Məsələn, "Bu layihə istənildi" deyəndə, layihəyə ehtiyac olduğu, onun icrasının vacib olduğu ifadə olunur. Ancaq "Bu insan çox istənir" deyəndə, bu insanın sevildiyi, ona ehtiyac duyulduğu və yüksək qiymətləndirildiyi nəzərdə tutulur.
Beləliklə, "istənmək" və "istənilmək" sözləri arasında sinonimlik olmasına baxmayaraq, kontekstdən asılı olaraq mənalarında incə fərqlər mövcuddur. "İstənmək" daha emosional yüklü, "istənilmək" isə daha geniş və neytral bir mənaya malikdir.