İstiqlaliyyət (ərəbcə: استقلال - istiklāl) sözü siyasi müstəqilliyi, yəni bir xalqın və ya dövlətin başqa bir xalqdan və ya dövlətdən siyasi cəhətdən asılı olmadan, özünü idarə etmə hüququnu və qabiliyyətini ifadə edir. Bu, sadəcə olaraq başqa bir gücün hakimiyyəti altında olmaması demək deyil, həm də öz daxili və xarici siyasətini müstəqil şəkildə müəyyən etmək, öz qanunlarını qəbul etmək, öz iqtisadiyyatını idarə etmək və öz müdafiəsini təmin etmək azadlığıdır.
İstiqlaliyyət anlayışı tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə və siyasi sistemlərdə fərqli yollarla təfsir olunmuşdur. Bəzi hallarda, tam suverenlik və ərazi bütövlüyü ilə sinonim olaraq istifadə olunur. Digər hallarda isə, istiqlaliyyət daha çox məhdud bir müstəqillik səviyyəsini, məsələn, daxili özünüidarəni, lakin xarici siyasətdə məhdudiyyətlərin qalmasını ifadə edə bilər. Belə hallarda, istiqlaliyyət müəyyən dərəcədə suverenliyin məhdudlaşdırılmış forması kimi qəbul edilə bilər.
Milli istiqlaliyyət, xüsusilə bir xalqın öz müqəddəratını təyin etmək hüququ ilə sıx bağlıdır. Bu, uzun müddət davam edən mübarizələr, inqilablar və milli-azadlıq hərəkatları nəticəsində əldə edilən qiymətli bir nailiyyətdir. Milli istiqlaliyyət əldə etmiş xalqlar öz mədəniyyətlərini, dillərini və adət-ənənələrini qorumaq və inkişaf etdirmək imkanı əldə edir. Bununla yanaşı, istiqlaliyyət məsuliyyət də gətirir. Özünü idarə edən bir xalqın, ölkənin gələcəyi, rifahı və inkişafı onun öz əlində olur.
Tarix boyu müxtəlif xalqlar istiqlaliyyət uğrunda mübarizə aparmış və müstəqillik qazanmışdır. Bu mübarizələr bəzən uzun illər davam etmiş, çoxlu qurbanlar tələb etmişdir. İstiqlaliyyət, hər bir xalqın ən dəyərli sərvətlərindən biridir və onu qorumaq hər bir vətəndaşın müqəddəs borcudur.