izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İstila (ər. إِسْتِيلَاء - istila') sözü, bir ərazini, ölkəni və ya bir qərargahı hərbi güc tətbiq edərək zorla ələ keçirmə, tutma və nəzarət altına alma prosesini ifadə edir. Bu, sadəcə əraziyə fiziki nəzarətin ələ keçirilməsindən daha çoxdur; istila, siyasi və hərbi gücün təzyiqi ilə mövcud quruluşun dağıdılması, yeni bir nizamın qurulması və əhalinin itaətə məcbur edilməsi deməkdir.

İstila hərbi əməliyyatların geniş miqyaslı, planlı və uzunmüddətli olmasını nəzərdə tutur. Sadə bir hücumdan fərqli olaraq, istila ərazinin uzun müddətli nəzarət altına alınması və yeni bir idarəetmə sisteminin qurulmasını hədəfləyir. Bu məqsədlə, işğalçı qüvvələr tez-tez ərazinin infrastrukturuna, əhalisinin həyat tərzinə və siyasi sisteminə ciddi dəyişikliklər edir.

Tarix boyu müxtəlif ölkələr və imperiyalar tərəfindən həyata keçirilən istilalar nəticəsində milyonlarla insan həlak olmuş, mədəni irsinə ciddi zərər dəymiş və min illərlə qurulmuş sosial strukturlar dağılmışdır. İstilanın uzunmüddətli nəticələri, ərazi əhalisinin psixoloji travması, iqtisadi çətinliklər və siyasi qeyri-sabitlik kimi müxtəlif problemləri əhatə edir. "Qızıl Arslanın əcnəbi istilasına qarşı başladığı mübarizə" misalında olduğu kimi, istilaya qarşı müqavimət mübarizəsi tez-tez uzun sürən və çətin bir mübarizəyə çevrilir.

Müasir beynəlxalq hüquqda istila beynəlxalq əlaqələrin ən ağır cinayətlərindən biri kimi qəbul edilir və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinin açıq şəkildə qadağan etdiyi bir hərəkətdir. Ancaq təəssüf ki, tarix boyunca və müasir dövrdə belə, istilaların qarşısını almaq hələ də mümkün olmamışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz