İşıqlanmaq felinin mənası zəngin və çoxşaxəlidir. Sadəcə "işıq olmaq"dan daha çox, bir varlığın və ya hadisənin işığın təsiri ilə aydınlaşmasını, görünən olmasını, həmçinin işıqla dolmasını, nurlanmasını ifadə edir. Bu, sadəcə fiziki bir işıqlanma deyil, bəzən metaforik mənada da işlədilir.
Birinci və əsas mənası, fiziki bir cismin işıqla dolması, görünən olmasıdır. Gecə göyündə yeni çıxan ayın işığı kimi zəif və ya günəşin parlaq şüaları kimi güclü ola bilər. Misal olaraq, göstərilən sitatda olduğu kimi, "yalnız yeni çıxmaqda olan ayın ziyası ilə xəfifcə işıqlanmışdı" ifadəsi məkanın zəif, lakin müşahidə oluna biləcək qədər aydınlaşdığını göstərir. Bu, qaranlıqdan işığa keçid, görünməzliyin görünməyə çevrilməsi deməkdir.
İşıqlanmaq sözü daha geniş mənada, anlama, bilgi və ya həqiqətin şüurda aydınlaşmasını da ifadə edə bilər. Məsələn, "problemin həlli yolunu anladıqdan sonra ağılım işıqlandı" deyə bilərik. Bu halda, "işıqlanmaq" zəhni aydınlıq, dərrakə və anlayışın kəşfini bildirir. Bu metaforik istifadədə, qaranlıq bilinməzlik və ya qarışıqlığı, işıq isə aydınlığı və həqiqəti təmsil edir. Beləliklə, işıqlanmaq, fikri qaranlıqdan çıxarmaq, dərk etmək və anlamaq deməkdir.
Ümumiyyətlə, "işıqlanmaq" sözü həm fiziki, həm də metaforik mənalarda işlənərək, aydınlığa, görünməyə və anlamaya doğru bir keçidi, bir transformasiyanı ifadə edir. Bu sözün zəngin məna dünyası onun dilin təsviri imkanlarını genişləndirən güclü bir vasitə olduğunu göstərir.