izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İşlətdirilmək sözü "işlətmək" feilinin məchul növüdür. Yəni, bir şeyin, bir hadisənin və ya bir qüvvənin təsiri altında fəaliyyət göstərməsi, istifadə olunması, tətbiq olunması mənasını verir. Sadəcə olaraq, bir şeyin "işlədilməsi" prosesinə məruz qalması deməkdir.

Bu məna müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif çalarlar ala bilər. Məsələn, bir alətin işlədilməsi onun məqsədinə uyğun şəkildə istifadə edilməsini, bir metodun işlədilməsi onun tətbiq olunmasını, bir qüvvənin işlədilməsi isə onun təsiri altında baş verən hadisələri ifadə edə bilər. Beləliklə, "işlədilmək" həm obyektə, həm də prosesə yönəlmiş bir termindir.

Maraqlı cəhət odur ki, "işlədilmək" sözü passiv bir prosesi ifadə etsə də, bu prosesin nəticəsi aktiv və bəzən də əhəmiyyətli ola bilər. Müsəlman aləmində işlədilən bir çox elmi metodun günümüzə qədər gəlməsi bunun bariz nümunəsidir. Yeni bir texnologiyanın işlədilməsi isə cəmiyyətin inkişafına təsir edir. Beləliklə, görünür passiv bir proses olan "işlədilmək" aktiv nəticələr doğura bilər.

Ədəbiyyatda isə "işlədilmək" sözü daha incə mənalarda da istifadə oluna bilər. Məsələn, "bacarıqlarının işlədilməsi", "potensialın işlədilməsi" kimi ifadələr bir insanın öz qabiliyyətlərindən istifadə etməsini, özünü tam şəkildə ortaya qoymasını ifadə edir. Bu baxımdan sözün mənası daha metaforik və daha dərin olur.

Qısacası, "işlədilmək" sadə bir məchul feil olmasına baxmayaraq, geniş bir məna spektrinə malikdir və müxtəlif kontekstlərdə dəyişkən mənalar ifadə edə bilir. Həm konkret, həm də metaforik mənalarda istifadə olunmaq qabiliyyəti bu sözü Azərbaycan dilinin zəngin söz ehtiyatının bir hissəsi edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz