İşsiz-gücsüz sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "işsiz" sözünün ikinci mənasına istinad edilərək izah olunur. Lakin bu izahı daha genişləndirmək və zənginləşdirmək mümkündür. Sadəcə "işsiz" demək, bu ifadənin ifadə etdiyi məyusluğu, çarəsizliyi, həyatda mövqeyinin olmamasını tam əks etdirmir.
İşsiz-gücsüzlük, sadəcə işsizliyin özü deyil, daha dərin bir məna daşıyır. Bu, həm maddi, həm də mənəvi cəhətdən acizlik, hər hansı bir məqsədə çatmaq üçün lazım olan qüvvə və imkanların olmaması deməkdir. İnsanın həyatında aktiv olmaması, özünü cəmiyyətə faydalı etmək imkanlarının olmaması, özünə inamının itirilməsi kimi hallar işsiz-gücsüzlük anlayışının tərkib hissəsidir.
Bu ifadə, həmçinin sosial və psixoloji problemləri də özündə əks etdirir. İşsiz-gücsüz qalan insanlar tez-tez depressiya, stress və izolyasiya hissləri yaşayırlar. Onların özünə və gələcəyinə inamı azalır, sosial həyatdan kənarda qalırlar. Belə vəziyyətlər həm fərdi, həm də sosial baxımdan ciddi problemlərə səbəb ola bilər.
Maraqlı bir məqam da odur ki, "işsiz-gücsüz" ifadəsi, yalnız maddi işsizlikdən yox, həm də mənəvi işsizlikdən, həyatda öz məqsədini tapmamaqdan da bəhs edə bilər. Belə insanlar həyatda öz yerlərini tapa bilməmiş, heç bir məqsəd və hədəf qoymamış, passiv və məyus bir həyat sürə bilərlər.
Nəticə olaraq, "işsiz-gücsüz" sözü, sadəcə "işsiz" sözünün sinonimi deyil, daha çox həyatda acizlik, çarəsizlik və məqsədsizliyi ifadə edən kompleks bir anlayışdır. Bu, həm sosial, həm də fərdi səviyyədə ciddi nəticələrə səbəb ola bilən bir vəziyyəti təsvir edir.