izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İti-iti zərfi sürət, cəldlik və tezliyə işarə edir. Sadəcə "tez" və ya "sürətlə" demək deyil, hərəkətin intensivliyini, ritmik və qırılmayan təkrarlanmasını vurğulayır. Bu, bir növ təciliyi, həyəcanı və ya hətta bir qədər qeyri-dəqiqliyi özündə əks etdirən bir ifadədir. "İti-iti axmaq", "iti-iti yazmaq" və ya "iti-iti danışmaq" kimi ifadələrdə istifadə olunarkən, fəaliyyətin sürətli, amma eyni zamanda bir qədər səliqəsiz, nizamlı olmayan, hətta qarışıq şəkildə yerinə yetirildiyini göstərir.

Məsələn, "iti-iti axmaq" deyəndə, insanın düşüncələrinin sürətlə, lakin qarışıq bir şəkildə axdığını, fikirlərinin bir-birini izləmədiyini, bir növ səpələnmiş olduğunu ifadə edirik. "İti-iti yazmaq" isə əlin tez hərəkət etməsi, yazının qeyri-dəqiq və ya oxunamaz olması demək deyil, yazının sürətlə, hətta bir az qeyri-səlis şəkildə qələmə alındığını bildirir. "İti-iti danışmaq"da isə sözlərin tez-tez, bir-birinin ardınca, hətta bəzən qarışıq bir şəkildə söylənilməsi nəzərdə tutulur. Bu halda, səlislikdən daha çox sürət və təciliyə önəm verilir.

Verilən nümunə cümləsi olan "[Tahirin] də fikri iti-iti işləməyə başlaydı" ifadəsi isə tramvayın sürətli hərəkətinə paralel olaraq Tahirin düşüncələrinin də sürətlə, qarışıq, amma daha çox aktiv və qızğın şəkildə işləməyə başladığını göstərir. Bu, Tahirin tramvayın sürətinə uyğun olaraq düşüncələrinin də sürətləndiyini və fikirlərinin bir-birini izləmə sürətinin artdığını ifadə edir. Beləliklə, "iti-iti" sözü sadəcə sürəti deyil, həm də hərəkətin xarakterini, ritmini və intensivliyini təsvir edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz