izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İyitmə sözü "iyitmək" fellərinin törəməsi olub, əsasən bir neçə məna daşıyır. Ən geniş mənası, bir işin, bir məsələnin və ya bir hadisənin qəfil və gözlənilmədən baş verməsi, birdən-birə ortaya çıxması deməkdir. Sanki gizlincə yaranıb, bir anda üzə çıxmış kimi bir təəssürat yaradır. Bu, birdən-birə baş verən sürpriz, gözlənilməz bir vəziyyətə işarə edir.

Məsələn, "Yolda gedərkən iyitmə bir yağış başladı" cümləsində iyitmə sözü gözlənilməz, qəfil başlayan yağışı ifadə edir. Yağışın tədricən güclənməsi yox, birdən-birə şiddətlənməsi vurğulanır. Bu mənada "birdən-birə", "qəfil", "ani" sözləri ilə sinonim kimi istifadə edilə bilər.

İyitmənin daha incə bir mənası da vardır: bir şeyin gizli şəkildə, səssizcə baş verməsi, aşkar olmadan meydana gəlməsi. Bu zaman bir məsələnin gizli, sözsüz, açığa çıxmadan inkişaf etməsi nəzərdə tutulur. Bu mənada "gizlicə", "əsla olmadan", "sözsüz" kimi sözlər iyitmə sözünün mənasına uyğun gələ bilər.

Ümumiyyətlə, "iyitmə" sözü təkcə fiziki hadisələr üçün deyil, həm də mənəvi, emosional vəziyyətlərin birdən-birə yaranması üçün də istifadə edilə bilər. Məsələn, "Ürəyinə iyitmə bir kədər çökdü" cümləsində kədərin tədricən deyil, birdən-birə baş verməsi vurğulanır.

Beləliklə, "iyitmə" sözü sadə görünüşünə baxmayaraq, bir çox incə mənaları özündə ehtiva edən, zəngin bir leksik vahiddir. O, bir hadisənin qəfil, gözlənilməz və ya gizlicə baş verməsini dəqiq və ifadəli şəkildə ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz