izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kafir: Ərəb mənşəli bir söz olub (كافر), əslində "gizlətmək", "örtmək", "inqar etmək" mənalarını daşıyır. Lüğətlərdə ən çox yayılmış mənası "müsəlman olmayan", "islam dininə etiqad etməyən" şəxsdir. Lakin bu tərif, sözün mürəkkəb tarixi və mədəni kontekstini tam əks etdirmir. Çünki "kafir" termini, yalnız dini etiqadı əhatə etməklə yanaşı, müəyyən bir ictimai və siyasi quruluşun da tərkib hissəsi olmuşdur.

İslam tarixində və ədəbiyyatında "kafir" sözü, çox zaman müəyyən bir dövrün siyasi və ideoloji mübarizəsində tərəf müqabilini təsvir etmək üçün istifadə olunmuşdur. Belə ki, müsəlman olmayan hər kəs avtomatik olaraq "kafir" hesab olunmayıb. İslamın ilk dövrlərində "əhl-i kitab" (əhli-kitab) olaraq adlandırılan xristian və yəhudilər, öz dini kitablarına (İncil və Tövrat) hörmət göstərildiyi təqdirdə, "kafir" kimi qəbul edilmirdilər. Onlarla müəyyən vergi müqabilində dini azadlıqlar təmin olunurdu. Ancaq İslam dünyasının genişlənməsi ilə yanaşı, "kafir" termini getdikcə daha çox siyasi və hərbi mənada istifadə olunmağa başlamış və qeyri-müsəlmanlarla olan münasibətlərdə daha mənfi bir konnotasiya qazanmışdır.

Müasir dövrdə "kafir" sözünün istifadəsi çox həssas bir mövzudur. Çünki bu söz, əksər hallarda qeyri-müsəlmanlara qarşı nifrət və düşmənçilik hisslərini ifadə etmək üçün istifadə olunur. Ona görə də, bu sözün istifadəsində diqqətli olmaq və onu mümkün qədər neytral terminlərlə əvəz etmək məsləhətdir. Məsələn, "müsəlman olmayan", "qeyri-müsəlman", "dini azadlığı olan fərd" kimi ifadələr daha mədəni və hörmətli bir yanaşmanı əks etdirir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "kafir" sözünün İslam ədəbiyyatında və müxtəlif mənbələrində istifadəsinin kontekstini nəzərə almaq çox vacibdir. Çünki tarixi kontekstdən asılı olaraq, sözün mənası və çağırışları dəyişə bilər. Müasir dövrdə "kafir" sözünün istifadəsinə dini və siyasi baxımdan çox həssas yanaşmaq lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz