Karamel [fr. caramel] – şəkər qumunun qızdırılması və karamelizasiyası nəticəsində əldə edilən, qəhvəyi rəngli, xarakterik ətirli və dadlı bir şirniyyat məhsuludur. Sadəcə şəkər qumundan hazırlanan karamelin əsas komponentləri su və şəkərdir, lakin müxtəlif reseptlərdə süd, qaymaq, bal, meyvə şirələri, ədviyyatlar və digər əlavələr də istifadə olunur. Bu əlavələr karamelin dadını və rəngini dəyişir, ona daha zəngin və mürəkkəb bir profil bəxş edir.
Karamelin hazırlanması prosesi qızdırma temperaturunun və vaxtının dəqiq nəzarətini tələb edir. Şəkərin həddindən artıq qızdırılması yanmaya səbəb olur, əksinə isə yetərli qızdırılmaması karamelin düzgün quruluş və rəng əldə etməməsinə gətirib çıxarır. Mütəxəssislər karamelin hazırlanması zamanı temperaturu və vaxtı dəqiq ölçmək üçün termometrlərdən istifadə edirlər.
Karamel müxtəlif formada istehsal olunur: yumşaq və yapışqan formada, sərt və qırılmaq üçün uyğun formada, içlikli və ya içliksız, loxma, konfet, sous və ya əlavə kimi. Dondurmaya, tortlara, pirojnilərə, şokoladlara əlavə olaraq geniş istifadə edilir. Həmçinin karamel sousu müxtəlif desertlərin və içkilərin bəzədilməsi və dadının yaxşılaşdırılması üçün istifadə olunur. Karamel rənglənməsində, qida sənayesində və hətta kosmetika istehsalında da öz tətbiqini tapır.
Karamel sözü fransız dilindən götürülmüşdür və şəkərin qızdırılması prosesindən əmələ gələn xarakterik qəhvəyi rəngini ifadə edən "qızılı-qəhvəyi rəng" mənasını da özündə ehtiva edir. Ona görə də karamel yalnız bir konfet növü deyil, həmçinin şəkər qumunun qızdırılaraq karamelizasiya olunması prosesinin və nəticəsinin də adıdır.