izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kəsri (ər.) - Riyaziyyatda tam ədədin hissələrini ifadə edən bir ədəd növüdür. Kəsr iki ədəddən – yuxarıda yerləşən sürətdən (sayıcı) və aşağıda yerləşən məxrəcdən (məxrəc) ibarətdir. Sürət kəsrin neçə hissədən ibarət olduğunu, məxrəc isə bütövün neçə bərabər hissəyə bölündüyünü göstərir. Məsələn, ½ kəsrində 1 sürət (bütövün bir hissəsi) və 2 məxrəc (bütövün iki bərabər hissəyə bölündüyünü göstərir) var. Beləliklə, ½ kəsri bütövün yarısını ifadə edir.

Kəsrlər müxtəlif növlərə bölünür: sadə kəsr (sürəti məxrəcdən kiçik olan kəsr, məsələn, ¾), mürəkkəb kəsr (sürəti məxrəcdən böyük olan kəsr, məsələn, 5/2), qarışıq kəsr (tam ədəd və sadə kəsrdən ibarət olan kəsr, məsələn, 2 ½), onluq kəsr (məxrəci 10-un dərəcəsi olan kəsr, məsələn, 0.75 = ¾). Kəsrlərin əlavə, çıxma, vurma və bölmə əməlləri xüsusi qaydalar əsasında yerinə yetirilir.

Kəsrlər yalnız riyaziyyatda deyil, həm də gündəlik həyatımızda geniş tətbiq olunur. Məsələn, yeməyin reseptlərində, ölçmələrdə, pay bölüşdürərkən və s. kəsrlərdən istifadə edirik. Hətta vaxtın ölçülməsində də (məsələn, saatın yarısı, dəqiqənin dörddə biri) kəsrlər öz əksini tapır. Kəsrlərin başa düşülməsi, riyazi düşüncənin inkişafı üçün əsasdır və daha mürəkkəb riyazi anlayışların qavranılmasına kömək edir.

Tarix boyu kəsrlər müxtəlif mədəniyyətlərdə fərqli yollarla ifadə olunmuşdur. Müasir kəsr yazımı sistemi bir çox təkmilləşmələrdən sonra yaranmışdır. Qədim Misirlilər, Babillilər və Yunanlar kəsrlərlə hesablamalar aparsalar da, onların kəsr yazımı və hesablama üsulları müasir sistemlə müqayisədə fərqli idi. Müasir kəsr sisteminin formalaşması bir neçə əsr davam edən riyazi inkişafın nəticəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz