izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ki ədatı Azərbaycan dilində geniş istifadə olunan, mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişən bir sözcüktür. Əsasən sual cümlələrinin sonunda işlənir və sualın yönəlişini, xəbərə aid olmasını göstərir. Bu mənada, "ki" cümlənin mənasını tamamlayır və sualın mahiyyətini daha aydınlaşdırır.

Daha dəqiq desək, "ki" ədatı sual cümlələrində xəbərdəki məlumata münasibət bildirir. Bu münasibət təsdiq, inkar, təəccüb və ya şübhə kimi müxtəlif emosiyaları və ya fikirləri əks etdirə bilər. Məsələn, "O gəldi, ki?" cümləsində "ki" ədatı, "O gəldi" xəbərinin doğruluğu ilə bağlı şübhə, təsdiq və ya təəccüb ifadə edir. Kontekstdən asılı olaraq, dinləyici bu sualla müxtəlif cavablar verə bilər: "Bəli, gəldi", "Xeyr, gəlmədi", "Əslində, bilmirəm" və s.

Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "ki" ədatı yalnız sual cümlələrində deyil, bəzi təsdiq cümlələrində də işlənə bilir. Bu hallarda cümləyə əlavə bir məna çalar qatır, məsələn, təəccüb, təsdiq və ya vurğu ifadə edir. Məsələn, "O, nə qədər gözəl idi, ki!" cümləsində "ki" ədatı, "O, nə qədər gözəl idi" fikrini daha da gücləndirərək təəccübü və heyranlığı vurğulayır.

Beləliklə, "ki" ədatının mənası sadəcə "sual ədatı" ilə məhdudlaşmır. Onun funksiyası daha çox cümləyə kontekstə bağlı olaraq müxtəlif məna çalarları əlavə etməkdən, sualın mahiyyətini dəqiqləşdirməkdən və ya təsdiq cümlələrində vurğunu artırmaqdan ibarətdir. Bu da onu Azərbaycan dilinin zəngin və çoxşaxəli leksikasının əhəmiyyətli bir elementi halına gətirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz