Kol-koslu sifəti, əsasən relyefin, yer səthinin bitki örtüyü ilə sıx örtülü, keçilməz və ya çətin keçilməli olduğunu ifadə edir. "Kol-kos" ifadəsi özü də sıx bitmiş kol və otların, alçaq boylu ağacların yaradığı maneəli, qatı bitki örtüyünü təsvir edir. Bu ifadə, mənzərənin vəziyyətini deyil, həm də hərəkətin çətinliyini vurğulayır.
Lüğətdəki "kol-koslu dərə (cığır)" nümunəsi bu mənanı aydın şəkildə göstərir. Dərənin və ya cığırın kol-koslu olması onun keçilməsini çətinləşdirən, hətta qeyri-mümkün edən bir maneə olduğunu bildirir. Bitkilərin sıxlığı, həmçinin həmin ərazinin təbii vəziyyətinin dəyişmədiyini, insan tərəfindən az təsirləndiyini göstərir.
İkinci nümunədə isə ("...kol-koslu, ilan-çayanlı bir düzdə Güllücə kəndi bina olunmuşdur") kol-koslu ərazi təsviri daha geniş kontekstdə verilir. "İlan-çayanlı" əlavəsi isə ərazinin təhlükəli, çətin yaşayış şərtlərinə malik olduğunu vurğulayır. Kəndin belə bir ərazidə salınması, əhalinin təbiətlə mübarizə aparma bacarığını və yaşayış üçün çətin şərtlərə uyğunlaşmasını göstərir. Bu, həm də tarixi kontekstdə kəndin əsası haqqında məlumat verir: məskunlaşma yerinin seçimi məhdudiyyətlərlə bağlı olub, ancaq əlverişli yer olmaması səbəbindən daha çətin ərazidə salınıb.
Beləliklə, "kol-koslu" sözünün mənası sadəcə "kol və kos olan" deyil, daha çox ərazinin keçilməzliyi, çətinliyi, təbiətinin qorunub saxlanılması ilə əlaqədardır. Bu söz, həm təsviri, həm də funksiyonal məlumat daşıyır.