Kontrolsuz sifət və zərf kimi işlənən bir sözdür. Əsas mənası "üzərində nəzarət, idarəetmə olmayan" deməkdir. Yəni, bir hadisə, proses və ya fəaliyyət kontrolsuz olduqda, onun gedişatı əvvəlcədən müəyyən edilmiş plan və ya qaydalara uyğun deyil, özbaşına, qeyri-müəyyən və proqnozlaşdırıla bilməz bir şəkildə inkişaf edir.
Kontrolsuzluq, müxtəlif sahələrdə müxtəlif mənalar kəsb edə bilər. Məsələn, "kontrolsuz işləmək" ifadəsi texniki bir avadanlığın və ya mexanizmin öz-özünə, insan müdaxiləsi olmadan, qəza vəziyyətində işləməsini bildirə bilər. Bu halda, sistemin işləməsi qeyri-sabit və təhlükəli ola bilər.
Digər bir mənada, "kontrolsuz reaksiya" ifadəsi insanın emosiyalarını, hərəkətlərini və davranışlarını idarə edə bilməməsini, impulsiv və qeyri-iradi hərəkətlər etməsini ifadə edə bilər. Bu, həm fiziki, həm də emosional sağlamlıq üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.
Kontrolsuzluq həmçinin, bir vəziyyətin və ya prosesin qeyri-sabit, qarışıq və təhlükəli olmasını da ifadə edə bilər. Məsələn, "kontrolsuz yanğın" və ya "kontrolsuz epidemiya" ifadələri bu vəziyyəti dəqiq şəkildə əks etdirir. Bu hallarda, vəziyyətin nəzarət altına alınması üçün təcili tədbirlər görülməlidir.
Ümumiyyətlə, "kontrolsuz" sözü, bir şeyin və ya hadisənin planlaşdırılmamış, qeyri-müəyyən və potensial olaraq təhlükəli olduğunu göstərən bir keyfiyyətdir. Bu sözün mənasını anlamaq, müxtəlif sahələrdə baş verən hadisələri daha yaxşı anlamaq və onlara uyğun tədbirlər görmək üçün çox vacibdir.